Het gaat onder meer om invoering van het STAP-budget, de gedifferentieerde Aof-premie en het betaald ouderschapsverlof. Ook gaat de nieuwe Pensioenwet in 2022 naar de Eerste en Tweede Kamer.
Over de hele kabinetsperiode is gewerkt aan drie grote lijnen, waar het kabinet zich ook in 2022 voor in gaat zetten. Het kabinet heeft belangrijke stappen gezet richting een toekomstbestendige arbeidsmarkt. Denk aan de Wet arbeidsmarkt in balans, het pensioenakkoord en verruiming van het geboorteverlof. In 2022 kunnen mensen inspelen op een veranderde arbeidsmarkt door middel van het STAP scholingsbudget. Verder draagt het kabinet bij aan kansen voor iedereen bijvoorbeeld met het nieuwe inburgeringsstelsel. Ook wordt de hulp aan mensen met schulden versneld.
De coronacrisis heeft de kwetsbaarheden in de sociale zekerheid extra zichtbaar gemaakt. Daarnaast wordt gewerkt aan een passende balans tussen dienstverlening en handhaving. De menselijke maat staat voorop.
Lage en hoge WW-premie
Belangrijk onderdeel van de Wet arbeidsmarkt in balans (Wab) is de WW-premiedifferentiatie naar de aard van het contract. Om te voorkomen dat contracten die aan de voorwaarden van de lage premie voldoen, zoals vaste contracten, toch als flexibele arbeid worden ingezet, zijn bepaalde uitzonderingen opgenomen. Bij deze uitzonderingen (herzieningssituaties) draagt de werkgever met terugwerkende kracht alsnog de hoge premie af.
30%-herzieningssituatie
Eén van deze situaties is dat een werknemer binnen een kalenderjaar 30 procent of meer uren overwerkt. Deze uitzondering is vanwege de coronacrisis opgeschort, maar treedt in 2022 weer in werking.
LLO en STAP-budget
De coronacrisis heeft het belang van een leven lang ontwikkelen (LLO) onderstreept.
Het kabinet stimuleert dat mensen zich gedurende hun loopbaan ontwikkelen. Dit gebeurt onder andere met het STAP-budget. STAP staat voor Stimulering Arbeidsmarktpositie. Werkenden en niet-werkenden kunnen vanaf 1 maart 2022 tot € 1.000 aanvragen voor een scholingsactiviteit. Het STAP-budget staat los van de arbeidsrelatie en is beschikbaar voor iedereen: niet alleen werknemers, ook zelfstandigen en werkzoekenden kunnen hier gebruik van maken. Deze groepen kunnen via het crisispakket NL Leert Door daarnaast kosteloos ontwikkeladvies en scholing volgen.
Verder is er in 2022 wederom € 49 miljoen beschikbaar vanuit de subsidieregeling leren en ontwikkelen in het mkb (SLIM-regeling). Hiermee worden werkgevers in het mkb gestimuleerd om te investeren in de leercultuur.
STAP-budget aanvragen kan pas vanaf 1 maart 2022, eerst proefperiode
Betaald ouderschapsverlof
Ook krijgen ouders vanaf 2 augustus 2022 recht op negen weken gedeeltelijk betaald ouderschapsverlof. Let op: dit geldt ook voor ouders die op 2 augustus 2022 een kind hebben dat nog geen jaar oud is.
Vanaf 2 augustus 2022 krijgen werknemers bij opname van ouderschapsverlof gedurende 9 weken recht op een uitkering. Hiervoor was dit verlof in principe onbetaald. Om ervoor te zorgen dat meer mensen
kunnen kiezen hoe ze werk en zorg combineren, krijgen ouders voortaan de eerste 9 weken een uitkering van 50% van hun dagloon (tot 50 procent van het maximum dagloon).
Wetsvoorstel betaald ouderschapsverlof aangenomen door Tweede Kamer
Gedifferentieerde premie Aof
Vanaf 1 januari 2022 geldt ook de gedifferentieerde premie voor het Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof). Daardoor hebben kleine werkgevers minder kosten aan de arbeidsongeschiktheid van medewerkers dan grote werkgevers. Tot nu toe waren deze bedragen gelijk, terwijl de premie relatief gezien een groter beslag legt op de financiën van kleine werkgevers.
Jaarlijks is er 450 miljoen euro beschikbaar voor kleine werkgevers. Zij kunnen dit geld gebruiken om zich goed te verzekeren, bijvoorbeeld door het afsluiten van de ‘MKB Verzuim-ontzorg-verzekering‘. In 2022 is er incidenteel 300 miljoen euro extra beschikbaar en in 2023 is dat 150 miljoen euro.
Nieuwe pensioenwet
Het kabinet werkt aan een toekomstbestendig pensioenstelsel. Met de afspraken die in het pensioenakkoord samen met sociale partners zijn gemaakt wordt het pensioenstelsel transparanter, persoonlijker en sluit het beter aan bij de ontwikkelingen in de maatschappij en op de arbeidsmarkt. De afspraken gaan onder andere over een nieuw pensioencontract, een evenwichtige transitie naar een nieuw stelsel en een nieuw fiscaal kader.
Deze afspraken zijn uitgewerkt in wetgeving die naar verwachting begin 2022 wordt ingediend bij de Tweede Kamer. Het streven is deze wetgeving uiterlijk op 1 januari 2023 in werking te laten treden.
Duurzame inzetbaarheid
Duurzame inzetbaarheid wordt gestimuleerd. In het pensioenakkoord zijn middelen vrij gemaakt om ervoor te zorgen dat mensen gezond werkend hun pensioen kunnen bereiken.
Via de maatwerkregeling duurzame inzetbaarheid en eerder uittreden (MDIEU) ondersteunt het kabinet sectoren die investeren in de duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Daarnaast is subsidie beschikbaar voor sectoren die knelpunten ervaren bij het treffen van regelingen voor eerder uittreden.
Start Maatwerkregeling duurzame inzetbaarheid en eerder uittreden
Regeling Vervroegde Uittreding
Van 2021 tot en met 2025 is het voor werkgevers onder voorwaarden mogelijk om mensen die eerder uittreden een Regeling voor vervroegde uittreding aan te bieden, zonder daarover belasting te betalen. Deze maatregel is bedoeld voor werknemers die overvallen zijn door de versnelde verhoging van de AOW-leeftijd en die niet in staat zijn gezond de AOW-leeftijd te bereiken.
Versoepeling RVU-regeling voor oudere werknemers: wat betekent dat?
Een voorwaarde is dat de sectoren die subsidie willen voor eerder uittreden ook investeren in duurzame inzetbaarheid.
Transitievergoeding MKB
Per 2021 hebben kleine werkgevers die hun onderneming stoppen vanwege pensionering of overlijden, onder voorwaarden, recht op compensatie van de transitievergoeding. De compensatiemogelijkheid bij bedrijfsbeëindiging vanwege ziekte van de werkgever treedt niet eerder in werking dan medio 2022.
Richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden
Voor 1 augustus 2022 moet de Richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden zijn geïmplementeerd. De implementatie loopt op schema. Hiertoe wordt in 2021 een wetsvoorstel voorbereid dat naar verwachting in het najaar van 2021 aan de Tweede Kamer wordt voorgelegd.
De Richtlijn heeft als algemeen doel transparantere en beter voorspelbare werkgelegenheid te bevorderen en tegelijkertijd te zorgen voor aanpassingsvermogen op de arbeidsmarkt en betere levens- en arbeidsomstandigheden.
Transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden vóór 1 augustus 2022 in NL-wet
Gevaarlijke stoffen
Het kabinet brengt fundamentele verbeteringen aan in het asbeststelsel en herziet de Aanvullende Risico-Inventarisatie en –Evaluatie. Deze treedt in 2022 in werking en geldt voor bedrijven waar vergelijkbare risico’s zijn als bij bedrijven die vallen onder het Besluit risico’s zware ongevallen maar die minder grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen hanteren.
Daarnaast wordt naar aanleiding van het advies van de commissie Heerts gewerkt aan een tegemoetkomingsregeling voor slachtoffers met ernstige beroepsziekten veroorzaakt door blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Deze treedt naar verwachting medio 2022 in werking.
Aof-premie omhoog in 2022 – geld voor ziek door werk met gevaarlijke stoffen
Arbovisie 2040
Het kabinet zorgt ervoor dat gezond en veilig werken de norm blijft, ook op een veranderende arbeidsmarkt. In 2022 wordt een nieuwe langetermijnvisie op het arbobeleid vastgesteld: de Arbovisie 2040. Belangrijke onderwerpen zijn preventie, het verbeteren van de arbeidsgerelateerde zorg
en de verbinding daarvan met de reguliere zorg en het verbeteren van de naleving. De concept Arbovisie wordt in 2022 na advies van de SER vastgesteld.
Het kabinet werkt de Arbovisie samen met vele betrokkenen in het veld uit in een agenda voor de periode 2022-2025, zodat deze gedragen, concrete maatregelen bevat.
Kinderopvangtoeslag
De belangrijke lessen uit de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag houden ook komend jaar de volle aandacht.
Herziening Wet arbeid vreemdelingen (Wav)
De Wet arbeid vreemdelingen wordt gewijzigd om de wet meer flexibel en toekomstbestendig te maken. De maximale duur waarvoor een tewerkstellingsvergunning verleend kan worden, wordt verlengd van één naar drie jaar. Verder worden er wijzigingen doorgevoerd om de positie van werknemers te versterken. Er wordt ingezet op inwerkingtreding van de herziening op 1 januari 2022.
Betrokkenheid flexkrachten bij medezeggenschap vergroten
Het kabinet beoogt via de Verzamelwet 2022 de Wet op de ondernemingsraden aan te passen
om de betrokkenheid van flexkrachten bij de medezeggenschap te vergroten.
De termijnen voor actief en passief kiesrecht worden verkort van respectievelijk 6 en 12 maanden naar 3 maanden. Ook de periode waarna uitzendkrachten zullen kwalificeren als in de onderneming
werkzame personen en medezeggenschapsrechten gaan opbouwen in de onderneming van de inlener, zal worden verkort (van 24 naar 15 maanden).
Belangrijke vraagstukken
Tot slot doet het demissionaire kabinet ook voorwerk voor het nieuwe kabinet. Zo kunnen zij direct aan de slag met belangrijke vraagstukken. Volgende stappen over hoe om te gaan met flexibele/vaste contracten en het grote aantal zzp’ers zijn aan een nieuw kabinet.
Koopkrachtcijfers 2022
We hebben te maken met een demissionair kabinet. Daarom zijn er geen grote beleidswijzigingen of koopkrachtmaatregelen. Wel hecht het kabinet eraan dat ook zijn laatste begroting een evenwichtig koopkrachtbeeld laat zien.
Als de persoonlijke omstandigheden niet veranderen, behouden Nederlanders volgend jaar – gemiddeld genomen – hun hoopkracht of een minimale stijging (0,1 procent) daarvan.
Meer over de wijzigingen sociale zaken en werkgelegenheid voor 2022 hoor je op de Nationale Salarisdag 2021.
