Als de wettekst bekend is, zullen werkgevers hun arbeidscontracten en/of arbeidsvoorwaarden in veel gevallen moeten aanpassen om problemen te voorkomen.
De Europese wetgever probeert voor meer zekerheid en duidelijkheid te zorgen via de Richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden.
Door de richtlijn zullen alle lidstaten voor 1 augustus 2022 nationale wetgeving moeten hebben ontworpen op grond waarvan werkgevers verplicht zijn om werknemers volledig en op een toegankelijke manier te informeren over de belangrijkste arbeidsvoorwaarden. Hiernaast bevat de richtlijn nieuwe minimumrechten voor werknemers.
Wet arbeidsmarkt in balans
De Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) is in Nederland op 1 januari 2020 in werking getreden. Hierin is al deels voorzien in de implementatie van de richtlijn. Werkgevers worden gestimuleerd om een arbeidsovereenkomst op schrift te stellen en voor onbepaalde tijd aan te gaan, onder meer door een lagere WW-premie. Ook zijn werkgevers verplicht om informatie over het type arbeidscontract op de loonstrook te vermelden.
Deze bepalingen gelden naast de algemene wettelijke informatieplicht van Nederlandse werkgevers, op grond waarvan werkgevers verplicht zijn om informatie te verstrekken over onder meer de functie van de werknemer, de aard van de arbeid, de duur, de aanspraak op vakantie, de opzegtermijn, het loon en de termijn van uitbetaling van het loon.
Ondanks dat de Nederlandse wet tot op zekere hoogte al voorziet in de plicht om werknemers duidelijkheid te bieden over hun arbeidsvoorwaarden, gaat de nieuwe richtlijn nog een stap verder.
Informatieplicht
De richtlijn bepaalt dat werkgevers hun werknemers schriftelijk en in ieder geval binnen één week na de eerste werkdag informatie over de belangrijkste aspecten van de arbeidsrelatie moeten verstrekken. Het gaat in ieder geval om:
- de identiteit van de partijen bij de arbeidsrelatie, de plaats van het werk en de aard van de arbeid;
- de aanvangsdatum en, indien sprake is van een tijdelijk dienstverband, de einddatum, evenals de duur en de voorwaarden van een eventuele proeftijd;
- het basisloon, andere bestanddelen van het loon, inclusief overwerk, en de betalingswijze en de frequentie van de betalingen;
- de duur van de normale werkdag of -week indien het werkpatroon voorspelbaar is;
- als het werkpatroon onvoorspelbaar is, moet de werkgever de werknemer informeren over de referentiedagen en -uren waarop de werknemer kan worden verplicht om te werken, de minimale termijn voor kennisgeving vóór de aanvang van het werk en het aantal gewaarborgde betaalde uren.
Referentiedagen
Het laatste punt heeft tot gevolg dat oproepkrachten straks niet meer 7 dagen per week, 24 uur per dag kunnen worden opgeroepen maar dat er vooraf referentiedagen en -uren moeten worden vastgesteld waarop de werknemer kan worden verplicht om te komen werken. Dit heeft aanzienlijke gevolgen voor werkgevers die veel met flexkrachten werken.
Minimumrechten
Hiernaast biedt de richtlijn nieuwe minimumrechten voor werknemers. Het betreft onder meer het recht:
- om buiten het werkrooster zonder nadelige behandeling voor een andere werkgever te werken, tenzij om objectieve redenen onverenigbaarheidsbeperkingen gerechtvaardigd zijn;
- voor werknemers van wie het werkpatroon door de werkgever wordt bepaald en geheel of grotendeels onvoorspelbaar is, om een werkopdracht buiten de vooraf bepaalde referentiedagen en -uren zonder nadelige gevolgen te weigeren;
- om na zes maanden dienst bij dezelfde werkgever te verzoeken om een baan met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden;
- om kosteloos opleiding te krijgen wanneer de werkgever op grond van de EU- of nationale wetgeving of collectieve overeenkomsten verplicht is dergelijke opleiding te verstrekken.
Het eerste punt houdt in dat het straks moeilijker wordt om werknemers te verbieden naast het werk bij de werkgever nevenwerkzaamheden te verrichten.
Het laatste punt heeft tot gevolg dat verplichte (beroeps)opleidingen straks gratis moeten worden aangeboden en dat een studiekostenbeding voor deze opleidingen verleden tijd lijkt te zijn.
Bron: BDO
Transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden in de EU
Richtlijn betreffende transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden in de Europese Unie
Vooruitblik op Richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden