
Denk daarnaast ook aan onderwerpen als inkomensafhankelijke maatregelen, de werkkostenregeling en de pensioenhervorming (Wwft) waar de salarisprofessional in zijn werk mee te maken heeft. Wat zijn de ontwikkelingen op dit gebied die uit het Trendonderzoek Salarisprofessionals 2023 van het NIRPA naar voren komen ten opzichte van de vorige editie uit 2021?
Loonbeslag
Loonbeslagen hebben niet alleen gevolgen voor individuele werknemers, maar ook voor de organisatie als geheel. Wanneer een werknemer te maken krijgt met loonbeslag, betekent dit dat een deel van het salaris direct wordt ingehouden om schulden af te betalen. Voor werkgevers brengt een loonbeslag administratieve en juridische verantwoordelijkheden met zich mee. Dit vereist extra inspanningen van salarisadministratie.
De afgelopen jaren zijn bewogen jaren geweest. Eerst de coronapandemie en daarna de oorlog in Oekraïne met enorme prijsstijgingen tot gevolg. Hoewel de lonen de afgelopen periode gestegen zijn, is dit in veel gevallen niet genoeg om de inflatie volledig te compenseren. Dit kan betekenen dat meer mensen dan eerder hun rekeningen niet meer kunnen betalen, met uiteindelijk meer loonbeslagen als gevolg hiervan.
Stijging
Dit jaar geeft 22% van de deelnemende salarisprofessionals aan dat het aantal loonbeslagen is toegenomen. Dat is een stijging van 10% ten opzichte van 2021.
Flexibele arbeidscontracten
In het vorige onderzoek was te zien dat het aantal flexibele arbeidscontracten gestabiliseerd is na de scherpe toename in 2018 en 2019. In 2023 zet de stabiliserende trend zich voort. Inmiddels geeft bijna de helft van de respondenten aan dat de ontwikkeling van het aantal flexibele contracten gelijk is gebleven. Wel neemt het aantal organisaties waar een daling is te zien in het aantal flexibele contracten af.
In 2021 gaf nog 20% van de respondenten aan dat het aantal flexibele contracten afnam, dit jaar is dat 14%. 28% van de respondenten ziet dit jaar juist een stijging van het aantal flexkrachten in de eigen organisatie.
2023 | 2021 | |
Toegenomen | 56% | 48% |
Gelijk gebleven | 44% | 52% |
Afgenomen | 0% | 0% |
Private aanvulling WW
De Private Aanvulling WW (PAWW) is een aanvullende regeling op de Werkloosheidswet (WW) of loongerelateerde WGA-uitkering in Nederland. Werknemers van organisaties die zijn aangesloten bij de Stichting PAWW (SPAWW) betalen de bijdrage voor de PAWW, de premie wordt ingehouden op het brutoloon. Een gelijkblijvend aantal respondenten (62% in 2023 en 61% in 2021) geeft aan te maken te hebben met de PAWW in hun werk.
Als grootste knelpunten kwam uit het trendonderzoek 2021 naar voren: de communicatie vanuit de uitvoerder en ontoereikende informatievoorziening. Dit jaar is gevraagd of er verbetering zichtbaar is in de communicatie en/of informatievoorziening vanuit de SPAWW. Meer respondenten zien verbetering, helaas blijft het aantal respondenten dat geen verbetering ziet nagenoeg gelijk.
2023 | 2021 | |
Ja | 37% | 32% |
Nee | 46% | 47% |
Geen mening | 17% | 20% |
Inkomensafhankelijke maatregelen
De werknemersgegevens van de loonaangifte zijn een belangrijke bron voor de toekenning van inkomensafhankelijke maatregelen van tal van overheidsorganisaties aan burgers. De salarisadministratie speelt hierin dus een cruciale rol. De deelnemende salarisprofessionals is gevraagd over welke specifieke thema’s de Belastingdienst en UWV ze mogen benaderen. De meest voorkomende thema’s zijn loonheffingen (60%) en pensioenen (53%).
Met betrekking tot het thema loonheffingen wordt de IKV vaak genoemd als reden voor aanvullende toelichting maar ook heffingskortingen en inkomstenbelasting (IB) worden een aantal keer genoemd. Rondom het thema pensioenen is met name de nieuwe pensioenwetgeving een reden voor extra diepgaande toelichting.
Privacy en dataveiligheid
Privacy en dataveiligheid zijn belangrijke onderwerpen die in organisaties hoog op het prioriteitenlijstje staan. Het waarborgen van de vertrouwelijkheid en integriteit van gegevens is essentieel, maar er kunnen verschillende aspecten zijn die zorgen veroorzaken. Voor salarisprofessionals speelt specifiek de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) een belangrijke rol.
Weinig zorgen
35% van de respondenten geeft aan zich geen zorgen te maken over privacy en dataveiligheid, in 2021 was dit nog 30%. Dit suggereert een lichte toename van het vertrouwen in de beveiliging van gegevens. Daar staat tegenover dat 8% zich veel zorgen maakt. Dit percentage is ongewijzigd ten opzichte van de vorige editie. De meerderheid van salarisprofessionals geeft aan zich weinig zorgen te maken over privacy en dataveiligheid in de organisatie.
Datalek
Een datalek als gevolg van gedragingen van de eigen medewerkers is de grootste bron van zorgen voor 51% van de respondenten in 2023, vergeleken met 43% in 2021.
2023 | Afwijking t.o.v. 2021 | |
Een datalek als gevolg van gedragingen van onze eigen medewerkers | 51% | 8% |
Cybercriminaliteit (gijzelsoftware etc.) | 47% | 3% |
Stabiliteit van de software en computersystemen waarmee wij werken | 28% | 6% |
Mogelijke controle van de naleving van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) door de Autoriteit Persoonsgegevens | 24% | 4% |
Een datalek als gevolg van gedragingen van partners waarmee we samenwerken (Leverancier salarissoftware e.a.) | 21% | 5% |
Een datalek als gevolg van gedragingen van onze klanten | 20% | 2% |
De veiligheid van onze bedrijfs- en medewerker-gegevens in de cloud en/of lokaal | 18% | 1% |
Onvoldoende relevante kennis en expertise binnen onze organisatie | 17% | -4% |
Onvoldoende relevante kennis en expertise binnen de afdeling salarisadministratie | 9% | -1% |
Beveiliging thuiswerkomgeving
De beveiliging van de thuiswerkomgeving wordt door 7% van de respondenten genoemd als aanleiding om zich zorgen te maken over dataveiligheid. Omdat thuiswerken voor de meeste salarisprofessionals een vast onderdeel is geworden van de werkroutine, is dit dus een belangrijk aandachtspunt. 92% van de respondenten geeft aan dat de thuiswerkomgeving net zo beveiligd is als op kantoor.
Wwft
De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) heeft tot doel het witwassen van geld en de financiering van terrorisme te voorkomen en te bestrijden. De Wwft is van toepassing op werkzaamheden van salarisadministratiekantoren.
Circa twee derde van de salarisprofessionals geeft aan bekend te zijn met de Wwft, op ongeveer een kwart van de respondenten is de Wwft van toepassing op hun dagelijkse praktijk.
Om op de hoogte te blijven van de benodigde informatie voor de naleving van de Wwft wordt voornamelijk gebruik gemaakt van de website van de Belastingdienst.
Verdachte activiteit
Vanuit de Wwft zijn er meerdere activiteiten die als verdacht worden beschouwd. Dit kan onder andere gaan over ongebruikelijke transacties, het gebruik van contant geld of identiteitsfraude.
Een mogelijk verdachte activiteit betekent natuurlijk niet meteen dat er ook daadwerkelijk sprake is van witwassen of terrorismefinanciering, maar de uitkomsten kunnen wel dienen als aandachtspunt.
Werkgeversverklaringen
De meeste verdachte situaties hadden te maken met het verstrekken van werkgeversverklaringen.
Hoewel er geen wettelijke eisen worden gesteld aan een werkgeversverklaring, maken veel banken gebruik van zo’n document om te beoordelen of iemand in aanmerking komt voor een hypotheek.
De meeste werkgeversverklaringen bevatten in ieder geval de volgende informatie:
- De hoogte van het salaris.
- Het soort dienstverband.
- Een intentieverklaring (zijn er wel/geen aanleidingen het dienstverband te beëindigen en is het de intentie van de werkgever om een vast dienstverband aan te bieden).
Belangrijke informatie dus voor financiële instellingen om te bepalen of leningen worden verstrekt. En informatie die relatief makkelijk te manipuleren is door (tijdelijke of fictieve) wijzigingen in het salaris of dienstverband. Daarnaast kan een werknemer geen rechten ontlenen aan de gegevens die een werkgever vermeldt in de werkgeversverklaring.
Bijna driekwart (72%) van de salarisprofessionals heeft wel eens een werkgeversverklaring en een loonstrook gemaakt direct na indiensttreding van een werknemer.
Eén op de vier salarisprofessionals wel eens een loonstrook en werkgeversverklaring heeft opgemaakt voor een werknemer waarvan het salaris tijdelijk opgehoogd werd. Ook heeft 11% van de salarisprofessionals meegemaakt dat meerdere werknemers slechts korte tijd in dienst waren en in
die korte tijd wel een loonstrook en werkgeversverklaring kregen.
Werkkostenregeling
De werkkostenregeling (WKR) wordt in 73% van de gevallen gezien als redelijk complex tot complex,
wat aangeeft dat de WKR geen eenvoudig uit te voeren regeling is.
De meeste moeite hebben salarisprofessionals met het bepalen van welke vergoedingen er onder de WKR vallen. 85% van de respondenten heeft hier soms of vaak moeite mee.
Individueel keuzebudget
Steeds vaker is het individueel keuzebudget een vast onderdeel van het arbeidsvoorwaardenpakket
in organisaties. Bij de uitvoering van de WKR wordt de meeste moeite ervaren bij dit onderwerp (75%). Het bedrijfsfeest volgt op de tweede plaats (30%) en de fiets van de zaak wordt als derde (22%) genoemd.
Informatievoorziening
Naast de specifieke onderwerpen waar respondenten moeite mee ervaren, speelt wellicht de informatievoorziening vanuit de overheid over aanpassingen in de WKR een rol. Meer dan de helft van de deelnemende salarisprofessionals geeft aan dat de informatievoorziening matig of onvoldoende is.
Maar 2% van de respondenten vindt de informatievoorziening goed, 42% vindt de informatievoorziening voldoende.
Wet toekomst pensioenen
De transitieperiode naar een nieuwe pensioenregeling geldt tot 1 januari 2028. Onderzocht is of de deelnemende salarisprofessionals al bezig zijn met de voorbereidingen rondom de stelselwijziging.
Uit de resultaten blijkt dat de meeste salarisprofessionals nog niet bezig zijn met deze voorbereidingen (53%), voor bijna een kwart van de respondenten staat het dit jaar op de agenda (24%), 15% geeft aan hier al mee bezig te zijn en een kleine 8% geeft aan dat de pensioenhervorming niet van toepassing is voor hen.
Impact pensioenwijzigingen
Alhoewel er veel wijzigingen aanstaande zijn, verwacht 63% van de deelnemende salarisprofessionals een kleine impact op de eigen werkzaamheden. Maar 11% verwacht geen impact, tegenover 26% van de respondenten die verwachten dat de pensioenhervorming een grote impact gaat hebben.
Rapportage Trendonderzoek 2023 van het NIRPA