Dit zijn een paar belangrijke plannen uit de hoofdlijnenbrief Arbeidsmarkt van minister Van Gennip van Sociale Zaken die op 5 juli 2022 is verschenen.
Minister Van Gennip van Sociale Zaken heeft de Tweede Kamer in de hoofdlijnenbrief Arbeidsmarkt geïnformeerd over het toe willen werken naar een toekomstbestendige arbeidsmarkt. De voorstellen zijn een uitwerking van de aanbevelingen die werknemers- en werkgeversorganisaties deden richting het kabinet in het SER Midden en Lange Termijn-advies (MLT-advies). Het advies omschrijft hoe de bestaans- en inkomenszekerheid van werkenden kan worden verbeterd. De kern van dat advies, dat structureel werk adviseert op basis van een vast contract, heeft de minister overgenomen. Wat stelt de minister nu precies voor? Hierna lees je er meer over.
SER: geen oproepcontracten meer, vaste contracten aantrekkelijker
In de hoofdlijnenbrief gaat de minister vooral in op het stimuleren van duurzame arbeidsrelaties en het reguleren van flexibele arbeid waaronder het werken met of als zzp’er(s).
Flexibele contracten aan banden
Nederland is koploper in flexwerken. Eén op de vijf Nederlanders werkt met een flexibele arbeidsovereenkomst, zoals een oproepcontract, een tijdelijk- of een uitzendcontract. Dit zijn arbeidsovereenkomsten die werkenden een onzekere uitgangspositie op de arbeidsmarkt geven. Je weet immers nooit of je bent verzekerd van werk en dus een inkomen. Daar komt straks een eind aan.
Basiscontract in plaats van oproepcontract
Oproepcontracten worden vervangen door een basiscontract met een minimum aantal uren per kwartaal. Dit verzekert de werknemer van een voorspelbaar loon en werkrooster. Ook is het zo dat de werknemer een begrensd aantal uren beschikbaar hoeft te zijn, op vooraf bepaalde dagen. Daardoor wordt het voor de werknemer in kwestie eenvoudiger om ander werk te doen.
Oproepcontract: oproeptermijn en aanbod voor vaste uren na 12 maanden
Streep door draaideurconstructies
Nu is het wettelijk zo geregeld dat, na een reeks van tijdelijke contracten, een vast contract moet worden aangeboden. Dit kan worden omzeild door gebruik te maken van een tussenpoos van meer dan 6 maanden, want dan begint de telling weer opnieuw. Dit heet een draaideurconstructie. Het kabinet neemt het advies van de SER over en schaft de tussenpoos van 6 maanden af. Dit heeft tot gevolg dat de werkgever de werknemer eerder een vast contact moet aanbieden. Dit geldt niet voor seizoenswerk, studenten en scholieren, waarvoor de tussenpoos wel blijft bestaan.
Meer zekerheid en gelijkwaardig loon voor uitzendkrachten
De uitzendbranche werkt met een 3-fasensysteem. De uitzendkracht start met een uitzendovereenkomst in fase A, die 78 weken duurt. In die anderhalf jaar, bouwt de werknemer vrijwel geen zekerheid op. Als er geen werk is, stopt de overeenkomst en loondoorbetaling. Ook als de werknemer ziek wordt, eindigt het contract. En de pensioenopbouw start pas in week 26. Die periode van flexibiliteit in fase A, wordt wettelijk beperkt tot 1 jaar. Dit betekent dat de werknemer sneller doorstroomt naar fase B, waar hij meer zekerheden krijgt. Daarnaast moeten uitzendkrachten minimaal net zoveel krijgen betaald als de vaste krachten van het inhurende bedrijf.
Aanpak schijnzelfstandigheid
Niet elke zzp’ er werkt als echt zelfstandig ondernemer, maar eigenlijk voor een werkgever als schijnzelfstandige. Bij schijnzelfstandigheid kan de werknemer niet zelf bepalen op welke manier hij werkt en of hij het werk zelf uitvoert of uitbesteedt. Een soort verkapte loondienst dus. De opdrachtgever hoeft in dit geval geen sociale premies af te dragen voor arbeidsongeschiktheid of pensioenopbouw en is daarmee goedkoper uit in vergelijking tot het aannemen van werknemers in vaste loondienst. Dat is slecht voor de werkende die minder is beschermd, bijvoorbeeld tegen arbeidsongeschiktheid.
Het begrip ‘gezag’ wordt verduidelijkt. Om schijnzelfstandigheid tegen te gaan, wordt de bewijslast omgedraaid. Als het uurtarief lager is dan 30 tot 35 euro per uur moet de werkgever aantonen dat de zzp’er inderdaad als zelfstandige werkt. Daarnaast gaat de Belastingdienst weer handhaven op schijnzelfstandigheid. Die handhaving ligt sinds 2016 stil, waardoor kwaadwillende werkgevers nu nog vrij spel hebben. Het handhavingsmoratorium wordt uiterlijk 1 januari 2025 afgeschaft.
Certificeringsplicht uitzendbureaus
Er zijn malafide uitzendbureaus actief die werknemers, waaronder veel arbeidsmigranten, uitbuiten. Bijvoorbeeld door onderbetaling, slechte huisvestiging en slechte arbeidsomstandigheden. Om misstanden te voorkomen, komt er nu een certificeringsplicht voor uitzendbureaus. Elk uitzendbureau, bestaand of nieuw op te richten, moet aan de certificeringsplicht voldoen om in bedrijf te blijven. De Arbeidsinspectie gaat toezien op de naleving van de certificeringsplicht.
Verplichte certificering bij terbeschikkingstelling arbeidskrachten
Hoe nu verder?
De komende tijd worden alle voorstellen verder uitgewerkt in wetsvoorstellen, waar dan de Tweede Kamer en de Eerste Kamer over moeten besluiten.
Bron: CNV.nl
Kamerbrief over hoofdlijnen arbeidsmarkt
Hoofdlijnen arbeidsmarkt – minder verschil tussen vast en flexibel contract
