Hoofdlijnenakkoord, wat is van belang voor salarisprofessionals?

PVV, VVD, NSC en BBB hebben op 15 mei 2024 een hoofdlijnenakkoord gesloten. Salaris Vanmorgen heeft de belangrijkste plannen voor salaris- en HR-professionals op een rij gezet. Een opvallende maatregel is de compensatie transitievergoeding beperken tot kleine werkgevers per 1 juli 2026. Ook de hervorming van de WW en het mogelijk introduceren van een derde belastingschijf in de inkomstenbelasting springen in het oog.

PVV, VVD, NSC en BBB zet in dit akkoord de volgende stappen:

• Lastenverlichting vanaf 2025, gericht op de hardwerkende Nederlanders, jong en oud,
  zoals de middeninkomens, ondernemers. En ook voor mensen in de knel en hun
  bestaanszekerheid.
• Het strengste toelatingsregime voor asiel en het omvangrijkste pakket voor grip op
  migratie ooit.
• Een grote impuls in woningbouw, infrastructuur, bereikbaarheid en energietransitie.
• Meer dan halveren van het eigen risico in de zorg tot het niveau van 165 euro in 2027 en
  investeren in de ouderenzorg.
• Baas in eigen bedrijf in landbouw en visserij; een impuls voor een toekomst van deze
  sectoren en voor voedselzekerheid voor ons allemaal.
• Meer zeggenschap van burgers door een ander kiesstelsel en versterking van
  grondrechten door een constitutioneel hof.
• Nederlanders veilig houden door een stevige aanpak van criminaliteit en terreur.

Het nieuwe kabinet gaat werken aan een regeerprogramma op basis van dit hoofdlijnenakkoord
met de volgende 10 hoofdpunten:

1. Bestaanszekerheid en koopkracht
2. Grip op asiel en migratie
3. Wonen en volkshuisvesting, infrastructuur, openbaar vervoer en luchtvaart;
   elke regio telt
4. Een goede toekomst voor landbouw en visserij, voor voedselzekerheid, voor natuur
5. Energie, leveringszekerheid en klimaatadaptatie
6. Toegankelijke publieke voorzieningen; zorg en onderwijs
7. Goed bestuur en een sterke rechtsstaat
8. Nationale veiligheid
9. Internationale veiligheid
10. Solide overheidsfinanciën, economie en vestigingsklimaat

Bestaanszekerheid en koopkracht

Voor inkomen, koopkracht en zorg gaat het om:

• Koopkracht en lastenverlichting voor werkende middeninkomens. Meer loon naar werken door een lastenverlichting op arbeid en verlaging van de marginale druk voor burgers, bijvoorbeeld via het introduceren van een extra schijf in de inkomstenbelasting (derde belastingschijf). Dit is zichtbaarder dan aanpassingen in de arbeidskorting of algemene heffingskorting.
• Een knelpuntenaanpak voor specifieke groepen onder het bestaansminimum, onder wie
  werkende armen.
• Meer dan halveren van het eigen risico in de zorg tot het niveau van 165 euro in 2027.
• Zekerheid op de arbeidsmarkt wordt gestimuleerd, bijvoorbeeld voor echte zelfstandigen
  (zzp’ers) in het zelfstandigenbeleid en door regulering van de uitzendsector. Daarnaast
  is het streven meer vaste contracten voor werknemers. Daartoe wordt de
  wetsbehandeling van de Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden
  (VBAR) en de Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (WTTA) voortgezet.
• De verbetering van (gemeentelijke) schuldhulpverlening wordt doorgezet, met focus op
  aanpak van de problematiek bij de bron.
• De stelselherziening kinderopvang (bijna gratis voor werkende ouders en overheveling naar
  instellingen) wordt doorgezet.
• Stapsgewijs wordt gewerkt aan verbeteringen in de sociale zekerheid, fiscale regelingen en de
  toeslagen, zodat werken meer loont. Wetgeving wordt voorbereid voor een hervorming van
  het toeslagen- en belastingstelsel.

Migratie

Om arbeidsmigratie tegen lage lonen en onder slechte arbeidsomstandigheden te beperken worden
de volgende maatregelen getroffen:

• De aanbevelingen van het Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten (‘rapport Roemer’)
  worden uitgevoerd.
• Malafide uitzendconstructies worden hard aangepakt. De uitzendbranche en
  wervingsbureaus worden gereguleerd door een toelatingsstelsel (WTTA).
• Arbeidsmigranten van buiten de EU, met uitzondering van kennismigranten, worden
  tewerkstellingsvergunningplichtig. De Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) gaat, ook op deze
  groep, extra handhaven.
• Werkgevers van arbeidsmigranten (niet Nederlandse ingezetenen) worden verantwoordelijk
  voor overlast en kosten van arbeidsmigranten zonder reguliere huisvesting (shortstay en
  midstay). Zij moeten daarvoor afspraken maken met gemeenten waarin hun werknemers
  short- en midstay worden gehuisvest. Bevorderd wordt dat medeoverheden meer ruimte
  laten voor huisvesting op het eigen terrein van de werkgever.
• Bij langdurig verblijf krijgen werkgevers ook een verantwoordelijkheid voor het leren van de
  Nederlandse taal door deze werknemers.
• Bezien wordt of en zo ja, welke fiscale voordelen onder de extraterritoriale kostenregeling
  (ETK-regeling) worden versoberd.
• Nederland zet met betrekking tot arbeidsmigratie in op inperking van het vrije verkeer van
  personen binnen de EU indien en voor zover uitbreiding van de EU aan de orde wordt
  gesteld.

Kennis- en studiemigratie is van belang voor de Nederlandse economie, maar de omvang moet in
verhouding staan tot wat gemeenten, onderwijs, zorg en wonen kunnen dragen. Daarom:

• De kwalificatie-eisen van de kennismigrantenregeling worden aangescherpt en verhoogd.
• Beperking van studiemigratie in het hoger onderwijs in de bachelorfase, met uitzondering
  van studies waar arbeidsmarkttekorten zijn, rekening houdend met lokale omstandigheden
  (hoe groter de problemen, hoe meer beperkingen).

Infrastructuur

Verduurzaming van het wagenpark blijft gestimuleerd worden. De elektrische rijder gaat
eerlijk bijdragen, om de opbrengsten op de lange termijn houdbaar te houden.

De aanschaf van elektrische voertuigen blijft ondersteund worden, waarbij ook oog
gehouden wordt voor de ‘fossiele rijders’ en een eerlijke verdeling van de kosten tussen
beide groepen. De subsidies stoppen allemaal per 2025, de MRB gewichtscorrectie
(fiscaal) blijft bestaan. Bekeken wordt op welke manier het instellen van zero-emissiezones
kan worden uitgesteld, onder andere om uitzonderingen voor bijvoorbeeld ondernemers
landelijk te kunnen regelen (standaardiseren). De instelling van zero-emissiezones blijft
een gemeentelijk besluit.

Zorg

Het aanpakken van de personeelskrapte in de zorg heeft grote prioriteit. Daarom wordt het
aantrekkelijker gemaakt om in de zorg te werken, door middel van meer autonomie,
loopbaanperspectief, goede arbeidsvoorwaarden en beperking van regeldruk en van
administratieve lasten, bijvoorbeeld door meer innovaties. Gestimuleerd wordt dat personeel
in loondienst eerste keuze krijgt bij roosterindeling.

Onderwijs

Bevorderen van meer zijinstroom, meer voltijds werken, meer mannen voor de klas door in
de pabo losse opleidingen voor het jonge en oude kind te introduceren, meer zeggenschap
geven aan de leerkracht en regeldruk en administratielast fors verlagen.

Economie

Verbetering van het vestigingsklimaat staat voorop. Hierbij wordt ook gekeken naar fiscale
maatregelen. Recente lastenverzwaringen voor ondernemers, verhoging van de
energiebelasting en vermogen die zijn aangekondigd sinds Prinsjesdag worden deels
teruggedraaid.

Regeldruk wordt tegengegaan door het adviescollege toetsing regeldruk en de
uitvoeringsinstanties van meet af aan te betrekken bij het bedenken van beleid en wetgeving. 

In wetgeving en beleid moet rekening gehouden worden met de gevolgen voor kleine
ondernemers, bijvoorbeeld wat betreft kosten en risico’s, zodat het in dienst nemen van
mensen mogelijk blijft.

Goed bestuur

Er komt een agenda voor vernieuwing van de democratie, de rechtsstaat, het
bestuur en de controle daarop. De agenda omvat onder meer de volgende maatregelen:

• Er komt een recht op vergissen. Een enkele fout kan niet langer een burger diep in de problemen duwen. Aanmanings- en incassokosten van de overheid gaan fors omlaag.
• De bereikbaarheid van overheidsorganisaties voor burgers moet omhoog, onder meer door
  daadwerkelijke verruiming van de mogelijkheden, tijden en locaties voor contacten in
  persoon, meer tijdig en adequaat telefonisch contact en grotere beschikbaarheid van hulp bij
  digitaal contact. Bestaande niet-digitale communicatie door de overheid met burgers wordt
  gehandhaafd.
• De bescherming van klokkenluiders wordt versterkt.
• De groei van het aantal ambtenaren en de inzet van consultants bij (kern-)departementen van de afgelopen jaren wordt meer dan teruggedraaid, waarbij uitvoerende diensten worden ontzien. Deze taakstelling wordt gekoppeld aan het verminderen van regels en administratieve lasten voor de samenleving en de uitvoering.

In de budgettaire bijlage bij het hoofdlijnenakkoord vind je onder meer het volgende wat betreft de structurele verlaging van uitgaven:

• Terugdraaien verhoging wettelijk minimumloon. De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel voor de minimumloonsverhoging van 1,2% per 1 juli 2024 weggestemd. De middelen die hierdoor vrijvallen worden ingezet als dekking voor de voorstellen uit het hoofdlijnenakkoord.
• WW-maatregel (Poortwachter/Duurverkorting naar 18 maanden). Hervorming WW. Het hoofdlijnenakkoord bevat het voornemen de WW te hervormen. De wijze waarop dit wordt vormgegeven is onderdeel van de uitwerking van het hoofdlijnenakkoord. De hervorming kan bestaan uit het verlengen van de opzegtermijn arbeidscontracten in combinatie met een poortwachterstoets WW bij het UWV en of een verkorting van de WW-duur tot 18 maanden.
• Compensatie transitievergoeding beperken tot kleine werkgevers (per 1-7-26). De compensatie voor werkgevers bij ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid (na afloop van de twee jaar loondoorbetalingsplicht) wordt beperkt tot kleine werkgevers (minder dan 25 werknemers). Werkgevers met 25 of meer werknemers worden niet meer gecompenseerd.
• Afschaffen tegemoetkoming arbeidsongeschikten (i.v.m. lager eigen risico).
• Niet indexeren kinderopvangtoeslag (1 jaar) per 1-1-26. De maximum uurprijs van de vergoeding kinderopvang wordt voor 1 jaar niet geïndexeerd.
• Nullijn rijksambtenaren voor 1 jaar inclusief politieke ambtsdragers. Recent is een nieuwe CAO Rijk afgesloten voor de periode van 1 juli 2024 tot en met 31 december 2025. Onderdeel daarvan is een gemiddelde loonstijging van 9,7 procent. Deze CAO blijft in stand. Wel gaat vanaf 1 januari 2026 een nullijn gelden voor rijksambtenaren voor de periode van één jaar. Met deze nullijn wordt de loonontwikkeling van rijksambtenaren gematigd. Omdat de CAO Rijk doorwerkt op de lonen van politieke ambtsdragers gaan zij mee in de nullijn.

Structurele lastenverzwaring:

Verhogen AWF-premie hoog (flex- en vaste contracten) met 0,1%. De AWF-premie voor zowel vaste als flexibele contracten wordt per 2026 met 0,1%-punt verhoogd. Dit levert 245 miljoen euro aan extra inkomsten op.

Hoofdlijnenakkoord tussen de fracties van PVV, VVD, NSC en BBB

Budgettaire bijlage hoofdlijnenakkoord 15 mei 2024