De Wet Arbeidsmarkt in Balans (Wab) is per 1 januari 2020 ingevoerd. De Wab beoogt de kloof tussen vaste en flexibele contracten te verkleinen. In de Wab is de ketenbepaling (de maximale duur van achtereenvolgende tijdelijke contracten) verlengd van twee naar drie jaar.
Motie aangenomen
Tijdens de parlementaire behandeling van de Wet arbeidsmarkt in balans (Wab) is een motie aangenomen waarin is verzocht de regering om de effecten van de verlenging van de ketenbepaling van
twee naar drie jaar te inventariseren en deze inventarisatie zo spoedig mogelijk aan de Kamer te doen toekomen.
Onderzoek
Op basis van deze motie en toezegging is onderzoeksbureau SEO gevraagd om een onderzoek te doen waarbij een eerste inventarisatie wordt gemaakt naar de effecten van de ketenbepaling. Voor een definitief beeld over het effect van de Wab is een langere onderzoeksperiode nodig.
Lagere uitstroom richting vast contract
De resultaten van het onderzoek van SEO laten zien dat er in de onderzoeksperiode sprake is van een enigszins lagere uitstroom richting een vast contract: onder de Wwz-periode stroomde 34% op 37 maanden na de start van het eerste tijdelijke contract uit naar een vast contract. In de onderzoeksperiode is dat 30% op 37 maanden na de start van het eerste tijdelijke contract.
Kans op doorstroom hoger
Het aandeel dat doorstroomt naar ander (flexibel) werk als werknemer is juist toegenomen. De kans op uitstroom naar werkloosheid, inactiviteit of zelfstandig ondernemerschap is ongeveer gelijk gebleven. Het verschil wordt vooral veroorzaakt door een hogere doorstroom in de eerste vijf maanden van het tijdelijke contract.
Bij wie is kans op doorstroom het grootst?
De kans op doorstroom is het hoogst bij hoogopgeleiden en werknemers tussen de 35 en 55 jaar. Tijdelijke werknemers zonder migratieachtergrond hebben een grotere kans op doorstroom dan werknemers met migratieachtergrond, en bij grotere bedrijven is een aanzienlijk grotere kans op doorstroom naar een vast contract dan tijdelijke werknemers bij kleinere bedrijven. Tegelijkertijd is zichtbaar dat de kans op doorstroom naar een vast contract in de onderzoeksperiode bij kleine mkb-bedrijven is toegenomen. Tussen sectoren zijn er aanzienlijke verschillen in de doorstroomkans van tijdelijke naar vaste contracten.
Bij deze eerste inventarisatie is het belangrijk om voor ogen te hebben dat de coronapandemie en gerelateerde overheidsmaatregelen hier mogelijk ook invloed op hebben gehad.
Evaluatie Wab in 2025
Dit onderzoek geeft net als een aantal andere onderzoeken (zoals het onderzoeken premiedifferentiatie in de WW en de monitor payroll voor de doelgroep banenafspraken en beschut werk) een eerste inzicht in de werking van de Wab.
De resultaten van dit eerste onderzoek naar de ketenbepaling zullen samen met de andere onderzoeken betrokken worden bij de evaluatie van de Wab in 2025.
Kamerbrief onderzoek verlenging ketenbepaling Wet arbeidsmarkt in balans