Dat is de kern van een nieuw advies van de SER over hybride werken aan het kabinet. Het advies is op 31 maart 2022 gepubliceerd.
In het advies Hybride werken beveelt de SER aan om werknemers voldoende zeggenschap te geven om de kansen van hybride werken te benutten.
De SER adviseert niet om een wettelijk recht op thuis werken in te voeren maar wél een redelijkheids- en billijkheidstoets.
Hybride werken – plaats- en tijdsonafhankelijk werken, zoals deels op kantoor en deels daarbuiten – is binnen bedrijven overduidelijk bezig aan een opmars na corona.
Om de kansen van hybride werken te blijven benutten, zoals betere werk-privé-balans, minder reistijd, meer productiviteit, minder kosten, etc., en de risico’s te ondervangen, heeft de SER een advies uitgebracht aan het kabinet.
Gezamenlijk vormgeven
Advies is dat werkgevers en werknemers hybride werken in overleg gezamenlijk vormgeven, op een manier die past bij hun situatie en het bedrijf. De SER adviseert ook om daar collectieve afspraken over te maken met de OR, via de personeelsvertegenwoordiging of via een CAO.
Als er geen collectieve afspraken zijn gemaakt, is het advies om verzoeken van de werknemer tot wijziging van de arbeidsplaats binnen de Wet flexibel werken te toetsen aan het criterium van redelijkheid en billijkheid.
Op die manier kunnen alle overwegingen en belangen van zowel de werknemer als de werkgever bij hybride werken worden meegenomen. Dit biedt werknemers meer zeggenschap over hybride werken en biedt werkgevers tegelijkertijd ruimte voor maatwerk binnen hun organisaties.
Zo ontstaat een goede balans tussen zeggenschap en maatwerk en kunnen werknemers en werkgevers samen de kansen van hybride werken benutten.
Wetsvoorstel ‘werken waar je wilt’
De SER stelt voor het wetsvoorstel ‘werken waar je wilt’ in lijn met het advies aan te passen. Daarnaast adviseert de SER om de juiste randvoorwaarden te creëren op het gebied van digitalisering, arbeidsomstandigheden en fiscale regels om hybride werken binnen organisaties goed vorm te kunnen geven.
Hybride werken heeft de toekomst
Hybride werken bestond al voor de coronacrisis maar door die crisis zijn veel mensen meer thuis gaan werken. Door de nieuwe ervaringen met hybride werken willen steeds meer werkgevers en werknemers hybride werken. Veel organisaties richting het werk daar ook al op in en hebben er al afspraken over gemaakt die bij hun situatie passen.
Ook kan door technologisering en digitalisering hybride werken in de toekomst voor meer werknemers en werkgevers mogelijk worden.
Goede afspraken maken
Het is belangrijk dat wet- en regelgeving en nieuwe instrumenten werkgevers en werknemers ondersteunen en dat zij samen met de overheid goede afspraken maken over hoe hybride werken voor wie dat wil en kan, gerealiseerd kan worden. Daarbij moet ook rekening worden gehouden met de grote groep werkenden die niet hybride kan of wil werken, aldus de SER in het advies.
Uitgangspunten voor hybride werken
Werkgevers én werknemers kunnen zowel positieve als negatieve gevolgen ondervinden van hybride werken, maar de mate waarin verschilt per individu en organisatie en hangt af van de vormgeving van hybride werken binnen organisaties.
De SER heeft daarom in het advies diverse uitgangspunten geformuleerd voor de vormgeving van hybride werken:
- er moet een goede balans zijn tussen zeggenschap en maatwerk;
- hybride werken moet op basis van overleg tussen werkgever en werknemer worden gerealiseerd;
- er moet op basis van vertrouwen en verantwoordelijkheid worden gewerkt;
- het werken moet gezond gebeuren en zoveel mogelijk bijdragen aan het welzijn van de werknemers.
Daarnaast moet worden gelet op sociale cohesie en zoveel mogelijk mensen moeten de kansen van hybride werken kunnen benutten.
Juridische kaders en preventie
De SER doet in het advies diverse aanbevelingen rond regelgeving over hybride werken. Plaats- en tijdonafhankelijk werken vraagt behalve om verduidelijking van de juridische kaders en daarnaast in te zetten op preventie van fysieke en mentale klachten, door vergroting van deskundigheid en handhaving bij gezond en veilig hybride werken.
Voor specifieke groepen werkenden, waaronder grenswerkers en werkenden met een beperking is steun nodig, en ruimte om collectieve afspraken te maken.
Hybride werken beter en veiliger
Tot slot beveelt de SER aan om de (digitale) infrastructuur, vaardigheden en cybersecurity te verbeteren die nodig zijn om hybride werken beter en veiliger te doen. Denk ook aan eenduidiger fiscale regelingen en zorg dat ze meer ruimte bieden voor hybride werken.
Onderzoek de positieve gevolgen van hybride werken op het milieu en filevorming en ondersteun de verruiming van mogelijkheden om hybride te werken, onder andere door de ontwikkeling van de regio’s te stimuleren.
Verspreid kennis en advies over hybride werken en maak deze kennis beschikbaar en toegankelijk.
Hybride werken: stand van zaken thuiswerken en werken op locatie