Werkgevers betalen het grootste deel van scholing voor werkenden. Het gaat om zo’n € 3,6 miljard aan directe opleidingskosten per jaar. Een steeds groter deel hiervan kan naar inzicht van de werkenden zelf worden ingezet doordat er in cao’s afspraken worden gemaakt over individuele leer- of
ontwikkelbudgetten.
In aanvulling hierop zet het kabinet in op het STAP-budget dat per 1 maart 2022 wordt opengesteld. Hiermee komt voor iedereen met een band met de Nederlandse arbeidsmarkt een individueel ontwikkelbudget binnen handbereik.
Kwetsbare groepen op arbeidsmarkt
De beschikbaarheid van toegankelijke publieke financiering via het STAP-budget is van groot belang, maar op zichzelf niet voldoende om alle groepen te bewegen om met scholing en ontwikkeling aan de slag te gaan. Dat geldt met name voor meer kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt, omdat zij niet altijd zelf initiatief tot scholing (kunnen) nemen. Zeker in het licht van de krapte op de arbeidsmarkt is
een brede, daadkrachtige en gezamenlijke aanpak nodig, met inzet van werkgevers, sectoren, vakbonden, opleiders en de vele publiek-private samenwerkingsverbanden in de regio’s.
Aanvalsplan in voorjaar
Het kabinet komt daarom dit voorjaar met een aanvalsplan, voortbouwend op de Routekaart voor leren en ontwikkelen, waarin naast STAP wordt ingezet op een breed palet aan maatregelen om mensen
te ondersteunen en bedrijven te stimuleren – onder meer via de SLIM-regeling – te investeren in een stimulerende leercultuur op het werk.
Leerrechten – scholingsbudget
Daarbij wordt ook de in het coalitieakkoord aangekondigde uitbreiding van de publieke financiering van scholing en ontwikkeling via het principe van leerrechten betrokken. Dit principe houdt in dat er meer scholingsbudget beschikbaar komt voor mensen die minder initieel onderwijs hebben genoten. Ook kan worden bezien of andere maatregelen uit het coalitieakkoord aansluiting kunnen vinden bij het beschikbare instrumentarium voor een leven lang ontwikkelen.
STAP-budget vanaf 1 maart
Het STAP-budget is een belangrijk nieuw instrument om leren en ontwikkelen te stimuleren. Vanaf 1 maart 2022 kan iedereen met een band met de Nederlandse arbeidsmarkt jaarlijks een individueel budget van maximaal € 1.000 aanvragen om zichzelf verder te scholen en te ontwikkelen. Daarmee kan de burger zijn positie op de arbeidsmarkt versterken. Dit budget is aanvullend op private middelen voor scholing.
Aanvraag minder complex
Het kabinet meent dat het STAP-budget voor meer mensen toegankelijk is dan zijn voorganger, de fiscale aftrek van scholingsuitgaven. De aanvraag is minder complex, de burger hoeft geen scholingskosten voor te schieten en een eigen bijdrage is alleen vereist bij scholing die meer kost dan € 1.000.
Maximumbudget
Het STAP-budget kent echter wel een maximumbudget. Voor een goede spreiding is gekozen om iedere twee maanden een tijdvak open te stellen, zodat zoveel mogelijk mensen een kans krijgen om STAP-budget aan te vragen.
In 2022 is er € 160 miljoen beschikbaar. Dit budget is verdeeld over vijf aanvraagperiodes. Hiermee kunnen ruim 160.000 personen scholing volgen.
Aanvragen kan via het STAP-portaal. Vanaf 1 maart om 10 uur kun je STAP-budget aanvragen.
Uitvoering
Voor het STAP-budget is een nieuw uitvoeringssysteem ontwikkeld waarmee de burger op eenvoudige wijze zelf publieke financiering van scholing kan gaan aanvragen.
Wijzigingsregeling
De implementatie heeft tot aanvullende inzichten geleid voor het goed functioneren van het STAP-budget. Dat heeft geresulteerd in een recente wijzigingsregeling, nog voor de openstelling
van het eerste tijdvak.
De regeling gaat onder meer in op een betere toegankelijkheid van STAP voor minder digivaardige burgers, conform het advies van het Adviescollege ICT-toetsing en de daarover geuite zorgen vanuit de Kamer.
Met de wijzigingsregeling wordt, ter overbrugging naar een structurele oplossing vanaf september 2022, een beperkte overschrijding van het budget voor twee aanvraagtijdvakken mogelijk als extra budget nodig is voor aanvragen via het UWV-werkloket. Dat wordt gecompenseerd door het budget in latere tijdvakken in 2022 te verlagen.
Handmatige aanvragen voor minder digivaardige burgers zullen meer tijd in beslag nemen dan de gebruikelijke digitale route.
Subsidieregeling STAP-budget wijzigt – aanvragen vanaf 1 maart
Toetsingskamer STAP
De regeling introduceert een Toetsingskamer STAP die onder meer bestuursrechtelijk onderzoek zal doen naar signalen van misbruik en oneigenlijk gebruik aan de zijde van opleiders en toezien op de
arbeidsmarktgerichtheid van scholingsactiviteiten in het scholingsregister. UWV houdt toezicht op naleving van de verplichtingen door subsidieaanvragers.
Maatregelen voor opleiders die zich niet aan de voorwaarden van de regeling houden kunnen liggen in het terugvorderen van subsidie, een tijdelijk of permanente verwijdering uit het scholingsregister.
Om in aanmerking te komen voor STAP moet scholing enerzijds arbeidsmarktgericht zijn en anderzijds ruimte bieden voor eigen keuzes van mensen via een breed opleidingsaanbod. Door de toelating van opleiders en scholingsactiviteiten via keurmerken en een beperkt aantal brancheorganisaties te laten lopen, wordt toegezien op kwaliteit en arbeidsmarktgerichtheid van het aanbod.
Doorontwikkeling STAP
Voor de aanvragers is er vanaf 1 maart al een breed aanbod met diverse scholingsactiviteiten beschikbaar. De huidige stand is ongeveer 20.000 opleidingen van 200 opleiders.
Het aanbod zal de komende tijd nog verder uitbreiden als meer keurmerken worden aangesloten en opleiders meer scholingsaanbod registreren.
Brancheoverstijgende keurmerken
In de eerste fase worden – met de toevoeging van het CEDEO en CPION-keurmerk – met name generieke, brancheoverstijgende keurmerken aangesloten en wordt ervaring opgedaan met toegang bieden tot het scholingsregister aan brancheorganisaties met kwalitatief goede, branchespecifieke scholing.
Branchespecifieke keurmerken
In de loop van 2022 krijgen ook kwalitatief goede branchespecifieke keurmerken de mogelijkheid om te worden toegelaten op basis van een toetsingskader.
EVC-trajecten per 2023
Naast het verbreden van het aanbod aan scholingsactiviteiten wordt de komende periode gebruikt om de functionaliteiten en dienstverlening van het uitvoeringssysteem verder uit te breiden. Zo wordt het met ingang van 2023 mogelijk om EVC-trajecten in aanmerking te laten komen voor financiering vanuit STAP.
Door uitvoeringstechnische redenen is het helaas nog niet mogelijk de STAP-regeling nu al in te zetten voor een EVC-procedure. Het ministerie onderzoekt daarom de mogelijkheid om EVC-trajecten
tijdelijk vanuit de middelen van STAP via de uitvoeringsystematiek van NL Leert Door te financieren. Hierover kan naar verwachting kort na 1 maart meer duidelijkheid over worden gegeven. Verder wordt de komende periode bezien hoe de meermalige toekenning van STAP bij meerjarige opleidingen kan worden geïmplementeerd.
Monitoring en evaluatie
Na de openstelling van STAP start ook de monitoring en evaluatie van de regeling. Het is van belang om vanaf de start goed in beeld te hebben wie gebruik maakt van het STAP-budget, voor welk type scholing het STAP-budget wordt ingezet en hoe vaak scholing wordt afgerond.
Het kabinet bekijkt of de middelen uit het coalitieakkoord voor leerrechten gericht kunnen worden ingezet voor kwetsbare groepen.
STAP Ontwikkeladvies
Vanaf naar verwachting 1 april 2022 wordt het STAP Ontwikkeladvies beschikbaar gesteld voor groepen die weinig bijscholen, weinig scholingsmogelijkheden hebben of het meeste baat hebben bij scholing. Het STAP ontwikkeladvies ondersteunt hen bij hun oriëntatie op leren en ontwikkelen in mogelijke aanloop naar het volgen van scholing en aanvragen van het STAP-budget.
Aanvullend op STAP-budget
Het uitgangspunt van het ontwikkeladvies in relatie tot het STAP-budget is dat het ondersteunend moet zijn aan individuen die eigen regie willen nemen. Dat wil zeggen dat het ontwikkeladvies laagdrempelig is, uit vrije wil wordt gevolgd en geen voorwaarde is voor het aanvragen van het STAP-budget. De beide regelingen staan daarom los van elkaar, maar vullen elkaar wel aan.
De doelgroep voor het STAP Ontwikkeladvies is hierbij specifiek afgebakend tot mensen met een hoogst afgeronde opleiding van maximaal MBO-2 niveau.
Bij STAP ontwikkeladvies worden maatregelen getroffen om te borgen dat het bij registratie gaat om de deelnemer die ook daadwerkelijk het ontwikkeladviestraject gaat volgen.
Verder zijn de voorwaarden voor inhuurconstructies aangescherpt. In de regeling van het STAP
Ontwikkeladvies wordt een minimumtarief als subsidievoorwaarde opgenomen en moet de opdrachtgever (inhuurder) kunnen aantonen dat hij/zij de loopbaanadviseur voor het minimumtarief inhuurt.
Er is ook behoefte om beter zicht te krijgen op de werkzame elementen van het ontwikkeladvies. Om die reden wort het STAP Ontwikkeladvies in 2023 naar verwachting opgevolgd door een pilot met ontwikkeladviezen vormgegeven met middelen uit het Nationaal Groeifonds.
SLIM-regeling
Met ingang van 1 januari 2020 is de SLIM-regeling in werking getreden.
De SLIM-regeling beoogt bedrijven meer te doen investeren in een leerrijke omgeving en een cultuur waarin het ‘up-to-date’ houden van vakkennis en vaardigheden vanzelfsprekend is. Denk hierbij aan het onderzoeken van scholings- en opleidingsbehoeften in een onderneming. Of het laten ontwikkelen van loopbaanadviezen voor werkenden in de onderneming.
De regeling biedt ook ruimte voor initiatieven gericht op het ontwikkelen of invoeren van een methode
die werknemers in de onderneming stimuleert kennis, vaardigheden en beroepshouding verder te ontwikkelen. Bijvoorbeeld door het oprichten van een bedrijfsschool en het ontwikkelen en realiseren van een systeem van periodieke ontwikkelgesprekken met werknemers in de onderneming.
€ 48 miljoen per jaar
Jaarlijks is voor SLIM € 48 miljoen beschikbaar (€ 29,5 miljoen voor individuele mkb-ondernemers, €
17,5 miljoen voor samenwerkingsverbanden binnen het mkb en € 1,2 miljoen voor grootbedrijven in de landbouw-, horeca- en recreatiesector).
De SLIM-regeling loopt nu twee jaar en gebleken is dat de aanvraagtijdvakken voor individuele
mkb-ondernemers telkens worden overtekend. De SLIM-regeling voorziet daarmee overduidelijk in een behoefte van mkb-ondernemingen.
Wijzigingen in regeling
Inmiddels zijn er ook wijzigingen in de regeling aangebracht. Een belangrijke wijziging maakte het voor grootbedrijven en samenwerkingsverbanden mogelijk om een tussentijdse betaling aan te vragen. De projectperiode van deze aanvragers is twee jaar.
In 2022 wordt bezien of signalen uit de uitvoering en signalen die via het kennis-en ondersteuningsprogramma binnenkomen, aanleiding zijn om de regeling te wijzigen. In 2023 staat een tussentijdse evaluatie gepland.