Op basis van de dekkingsgraad van 30 november 2021 geven de pensioenfondsen hun verwachting over het verhogen of verlagen van de pensioenen. Het beeld op basis hiervan is dat vrijwel alle pensioenen gelijk blijven of (deels) worden verhoogd. De Pensioenfederatie heeft een overzicht van de financiële positie van haar leden gepubliceerd.
Verwachtingen
Benadrukt wordt dat dit verwachtingen zijn. Voor verlagen is vooral de actuele dekkingsgraad op 31 december 2021 bepalend. Voor verhogen is de beleidsdekkingsgraad bepalend, maar spelen ook andere zaken een rol. Ook kan politieke besluitvorming leiden tot aanpassingen.
Gebaseerd op huidig financieel toetsingskader (FTK)
De beleidsdekkingsgraad, de gemiddelde dekkingsgraad van de 12 voorgaande maanden, heeft een grote rol in het huidige financieel toetsingskader (ftk).
Dekkingsgraad meer dan 110 procent – verhogen
Bij een beleidsdekkingsgraad van meer dan 110 procent mag een pensioenfonds beginnen met het aanpassen van pensioenen aan de prijsstijging (indexatie).
Volledige indexatie is volgens deze regels pas toegestaan, als verwacht wordt dat ook in de toekomst geïndexeerd kan worden (toekomstbestendig indexeren dekkingsgraad). Dat verschilt per pensioenfonds. Meestal is dat vanaf een beleidsdekkingsgraad van rond de 125 procent.
Transitie-ftk
In de overgangsperiode naar het nieuwe pensioenstelsel, zal een transitie-ftk van kracht worden. Afgesproken is dat volgens die regels verhogen van pensioen mogelijk is bij een beleidsdekkingsgraad vanaf 105 procent. Hiermee loopt het transitie-ftk vooruit op het nieuwe stelsel, waarbij de economische omstandigheden directer doorwerken in pensioen.
Dekkingsgraad vanaf 105 procent
Naar aanleiding van een motie is afgesproken dat lagere regelgeving wordt voorbereid in relatie tot de Wet toekomst pensioenen, waarin indexatie met terugwerkende kracht ook over 2022 mogelijk wordt gemaakt voor fondsen met een beleidsdekkingsgraad vanaf 105 procent. Deze regelgeving zal naar verwachting op zijn vroegst in de tweede helft van 2022 gaan gelden.
Of pensioenfondsen bij een beleidsdekkingsgraad boven de 105 procent direct het pensioen gaan verhogen, is een afweging die elk bestuur maakt op basis van het gehele financiële plaatje. Daarin nemen zij ook toekomstige ontwikkelingen mee, zoals de geleidelijke invoering van een strengere Ultimate Forward Rate (ufr) die de dekkingsgraad negatief beïnvloedt, de bekostiging van de afschaffing doorsneesystematiek en de ontwikkeling van de premiedekkingsgraad.
Bij verhogen van pensioen (indexeren) gaat het om zowel de pensioenopbouw voor werkenden als de pensioenuitkering voor gepensioneerden. Die mag niet gaan leiden tot een te onzekere financiële situatie in de toekomst. De belangen van alle generaties deelnemers worden dus evenwichtig gewogen.
Verlagen pensioenen
Pensioenfondsen die langer dan 5 jaar een beleidsdekkingsgraad van minder dan 104,3 procent hebben en die op 31 december 2021 een actuele dekkingsgraad hebben die lager is dan 90 procent, moeten de pensioenen verlagen totdat die 90 procent weer is bereikt. Deze verplichting tot verlagen staat in het huidige financieel toetsingskader (FTK).
Grens van 90 procent
De grens van 90 procent in plaats van 104,3 procent is vastgesteld in de vrijstellingsregeling, omdat er sprake is van uitzonderlijk economische omstandigheden. Ook fondsen die niet binnen de (verlengde) termijn kunnen voldoen aan het vereist eigen vermogen van zo’n 125 procent zullen moeten verlagen.
Jaarlijkse lijst in transitieperiode
De lijst geeft inzicht in de ontwikkelingen van de dekkingsgraden van pensioenfondsen. Tijdens de transitieperiode naar het nieuwe pensioencontract, van 2021 tot 2027, zijn verhogingen en verlagingen van pensioen niet uitgesloten. De Pensioenfederatie publiceert jaarlijks dit overzicht.
