• Nieuws
  • Blogs
  • Opleidingen
  • Summercourses
  • Excel cursussen
  • Partners
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Salarisdag
  • Dossiers
  • Specialisten
  • Over ons
  • Adverteren
  • Contact
  • Vrienden
  • Nieuwsbrief
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
  • Over ons
  • Adverteren
  • Contact
  • Vrienden
  • Nieuwsbrief
Salaris Vanmorgen

  • Nieuws
  • Blogs
  • Opleidingen
  • Summercourses
  • Excel cursussen
  • Partners
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Salarisdag
  • Dossiers
  • Specialisten
Home » Werknemer moet deel studiekosten terugbetalen: geen verplichte scholing

Werknemer moet deel studiekosten terugbetalen: geen verplichte scholing

Nieuws

Een bedrijfsarts in opleiding moet een aanzienlijk deel van studiekosten aan de werkgever terugbetalen, omdat geen sprake is van verplichte scholing.

3 februari 2023 door Salaris Vanmorgen

De kosten van supervisie wijst de kantonrechter deels af, omdat het studiekostenbeding op dit punt onvoldoende duidelijk was.

In het kort

In deze zaak wordt nakoming gevorderd van een studiekostenbeding op grond waarvan een werknemer bij voortijdige beëindiging van zijn arbeidsovereenkomst de kosten van een door hem gevolgde opleiding aan zijn werkgever moet terugbetalen. De kantonrechter oordeelt dat de werknemer inderdaad een aanzienlijk deel van de kosten van de opleiding aan de werkgever moet terugbetalen.

Verplichte scholing?

De werkgever vordert terugbetaling van de studiekosten van een bedrag van € 72.966,32.

Volgens de werknemer is het studiekostenbeding op grond van artikel 7:611a BW nietig. In lid 1 van dat artikel is bepaald dat de werkgever de werknemer in staat stelt scholing te volgen die noodzakelijk is voor de uitoefening van zijn functie. Op grond van lid 2 moet die scholing kosteloos worden aangeboden, indien de werkgever deze op grond van de wet of een cao verplicht is te verstrekken.

Nietig studiekostenbeding

Lid 4 van artikel 7:611a BW bepaalt dat een beding waarbij de kosten van scholing als bedoeld in lid 2 worden verhaald op de werknemer, nietig is. Volgens de werknemer betreft de opleiding verplichte scholing als bedoeld in lid 2, zodat sprake is van een nietig studiekostenbeding en de werkgever dus geen aanspraak kan maken op terugbetaling van de studiekosten.

Transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden

De kantonrechter gaat niet in dit betoog mee. Lid 2 en 4 van artikel 7:611a BW zijn het gevolg van de implementatie van de EU-richtlijn 2019/1152 betreffende transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden.

Beroepsopleidingen

Uit de memorie van toelichting bij de implementatiewetgeving in kwestie volgt dat onder scholing in artikel 7:611a lid 2 BW niet wordt verstaan: beroepsopleidingen of opleidingen die werknemers verplicht moeten volgen voor het verkrijgen, behouden of vernieuwen van een beroepskwalificatie als bedoeld in de beroepskwalificatierichtlijn.

Gereglementeerde beroepen

Dit betreffen de zogenoemde gereglementeerde beroepen, die zijn vastgelegd in de bijlage bij de Regeling vaststelling lijst gereglementeerde beroepen. In die bijlage staat als gereglementeerd beroep “geneeskundig specialisten, vermeld in bijlage 5.1.3 van richtlijn 2005/36/EG” vermeld en in bijlage 5.1.3 van richtlijn 2005/36/EG staat in de kolom “arbeidsgeneeskunde” de opleiding “Arbeid en gezondheid, bedrijfsgeneeskunde” vermeld.

Opleiding = geen verplichte scholing

De opleiding valt dus niet onder verplichte scholing als bedoeld in artikel 7:611a lid 2 BW, zodat het beroep van de werknemer op lid 4 van die bepaling niet opgaat.

Voor andere scholing dan de in artikel 7:611a lid 2 BW bedoelde verplichte scholing, is een werkgever bevoegd met een werknemer afspraken te maken over een eventuele terugbetaling van de kosten daarvan. Deze bevoegdheid is echter niet onbeperkt maar wordt begrensd door wettelijke bepalingen, de eisen van goed werkgeverschap en de norm van artikel 6:248 BW.

Terugbetalingsregeling

Richtinggevend in dit kader is ook het arrest van de Hoge Raad van 10 juni 1983. Uit dit arrest volgt dat het systeem van de wet zich niet zonder meer verzet tegen een terugbetalingsregeling ten aanzien van loon en studiekosten als het gaat om een regeling die:

  1. de tijdspanne vaststelt gedurende welke de werkgever geacht wordt baat te hebben van de door de werknemer tijdens diens studiewerkzaamheden verworven kennis en vaardigheden;
  2. bepaalt dat de werknemer, indien de dienstbetrekking eindigt, het loon over die periode aan de werkgever zou moeten terugbetalen, en
  3.  deze terugbetalingsverplichting vermindert naar evenredigheid van het voortduren van de dienstbetrekking gedurende de onder a. bedoelde tijdspanne.

De Hoge Raad noemt in het betreffende arrest naast deze voorwaarden een aantal omstandigheden die aan een beroep op een studiekostenbeding in de weg kunnen staan, waaronder de situatie dat de werkgever de (ernstige) gevolgen van de terugbetalingsverplichting niet duidelijk aan de werknemer uiteen heeft gezet.

Studiekostenbeding onvoldoende duidelijk

Tussen partijen is niet in geschil dat het studiekostenbeding voldoet aan de drie voorwaarden uit het voornoemde arrest. De werknemer stelt zich echter op het standpunt dat het studiekostenbeding niet voldoende duidelijk was en dat de (forse) consequenties van de terugbetalingsregeling hem dus ook niet duidelijk zijn geweest.

Geen inzicht in kosten opleiding

Volgens de werknemer had hij bij het ondertekenen van de arbeidsovereenkomsten namelijk geen inzicht in de kosten die met de opleiding waren gemoeid, nu de hoogte van de kosten voor supervisie daarin niet staat vermeld en heeft de werkgever hem niet eerder dan na de opzegging van zijn arbeidsovereenkomst erop gewezen hoe hoog die kosten zijn.

Niet in strijd met goed werkgeverschap

De kantonrechter stelt voorop dat het enkele feit dat in het studiekostenbeding vermeld staat dat het volgen van de opleiding noodzakelijk is om de functie te kunnen uitoefenen niet maakt dat het terugvorderen van de studiekosten in strijd is met goed werkgeverschap.

Aangenomen moet immers worden dat de werknemer de wens had om opgeleid te worden tot bedrijfsarts en om die reden bij de werkgever in dienst is getreden. De werknemer kan zich dan ook niet op het standpunt stellen dat geen sprake is van een op zijn verzoek gevolgde opleiding.

Kosten uren opleiding tijdens werktijd

In lid 1 van het studiekostenbeding staat vermeld dat de kosten van de opleiding € 47.000 exclusief btw bedragen en dat dit bedrag nog wordt verhoogd met de gemaakte kosten voor supervisie en intervisie en – indien de werknemer ervoor kiest een deel van zijn werktijd aan de opleiding te besteden – met de kosten voor de uren die een werknemer binnen werktijd aan de opleiding heeft besteed.

De werkgever vordert met het bedrag van € 17.354,17 een deel van het bedrag van € 47.000 terug, namelijk de kosten die zien op het deel van de opleiding dat de werknemer tijdens zijn dienstverband bij de werkgever heeft gevolgd.

Bij einde dienstverband terugbetalen

Gelet op de tekst van het studiekostenbeding, moet het voor de werknemer volgens de kantonrechter duidelijk zijn geweest dat hij deze kosten bij een beëindiging van zijn dienstverband vóór het afronden van de opleiding aan de werkgever moest terugbetalen. Dit geldt ook voor de kosten van de uren die de werknemer binnen werktijd aan de opleiding heeft besteed ad € 18.226,84.

Kosten studie-uren binnen werktijd terugbetalen

Deze kosten worden in lid 1 van het studiekostenbeding immers expliciet genoemd, terwijl in lid 2 duidelijk vermeld staat dat deze kosten worden berekend door het totaal aantal onder werktijd bestede uren te vermenigvuldigen met het bruto uurloon van de werknemer.

Aangezien de werknemer bekend was met zijn uurloon, moet worden aangenomen dat hij vooraf een inschatting kon maken van de hoogte van deze kosten. De kantonrechter is dan ook van oordeel dat de werknemer de bedragen van € 17.354,17 en € 18.226,84 aan de werkgever moet terugbetalen.

Kosten supervisie

Wat betreft de kosten van supervisie staat in het studiekostenbeding op zichzelf duidelijk vermeld dat deze kosten nog bovenop het bedrag van € 47.000 aan opleidingskosten komen.

Geen enkel concreet aanknopingspunt

Het studiekostenbeding biedt echter geen enkel concreet aanknopingspunt om vooraf een inschatting te kunnen maken van de hoogte van die supervisiekosten. De kantonrechter is van oordeel dat de werkgever in het studiekostenbeding meer duidelijkheid had kunnen en moeten geven over de hoogte van die kosten.

Indicatie in studiekostenbeding ontbreekt

Gebleken is namelijk dat de werkgever ermee bekend was dat het gemiddelde aan supervisie te besteden uren twee uur per week bedraagt en van de werkgever had dan ook verwacht mogen worden dat hij dit gemiddelde als indicatie in het studiekostenbeding had vermeld. Dit geldt ook voor het (gemiddelde) tarief dat voor die uren gerekend zou worden, aangezien die tarieven de werkgever ook bekend waren.

Studiekostenbeding onduidelijk m.b.t. kosten supervisie

Nu de werkgever dit heeft nagelaten en niet voldoende heeft weten te onderbouwen dat deze indicaties bij het ondertekenen van de arbeidsovereenkomsten mondeling aan de werknemer uiteen zijn gezet, is het studiekostenbeding op het punt van de kosten van supervisie niet voldoende duidelijk en voldoet dat beding wat dit betreft niet aan de in de jurisprudentie daaraan gestelde eis dat de werkgever voldoende inzichtelijk moet maken wat de consequenties voor de werknemer zijn indien het tot de situatie komt dat hij studiekosten moet terugbetalen.

Pas inzicht na opzegging arbeidsovereenkomst

Mede gelet ook op het feit dat de werkgever de werknemer pas na de opzegging van zijn arbeidsovereenkomst voor het eerst inzicht heeft verschaft in de precieze hoogte van de studiekosten, hoefde de werknemer er dan ook niet op bedacht te zijn dat hij ruim € 40.000 aan supervisiekosten aan de werkgever terug zou moeten betalen.

Kosten voor supervisie bovenop opleidingskosten

Omdat de werknemer gelet op de tekst van het studiekostenbeding anderzijds wel wist dat er kosten voor supervisie bovenop de ‘kale’ opleidingskosten gerekend zouden worden, is de kantonrechter van oordeel dat hij een deel van het door de werkgever gevorderde bedrag van € 40.367,60 aan kosten voor supervisie moet terugbetalen.

Geen kosten die tot normale investering werkgever horen

Van kosten die tot de normale investeringen van een goed werkgever behoren is geen sprake, nu het hier niet om reguliere bij- of nascholing gaat maar een aan een extern opleidingsinstituut te volgen kostbare opleiding tot medisch specialist betreft, waarin het werken onder supervisie logischerwijs een zeer belangrijke factor is.

Aangezien de werknemer ter zitting heeft verklaard dat hij rekening hield met supervisiekosten ter hoogte van € 10.000 acht de kantonrechter dit deel van de kosten voor supervisie toewijsbaar.

Het terug te betalen bedrag komt hiermee in totaal uit op een bedrag van € 45.581,01
(€ 17.354,17 + € 18.226,84 + € 10.000).

Terugbetalen niet in strijd met goed werkgeverschap

De kantonrechter ziet in de gegeven omstandigheden geen aanleiding om aan te nemen dat een dergelijke terugbetalingsverplichting in strijd is met de eisen van goed werkgeverschap en/of naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is.

De werknemer wordt immers opgeleid tot medisch specialist met, naar mag worden aangenomen, goede baan- en salarisperspectieven, en zonder nadere onderbouwing, die ontbreekt, valt dan ook niet in te zien dat de werknemer een terugbetalingsverplichting van ruim € 45.000 niet zou kunnen dragen of financieren.

Dit geldt te meer nu ter zitting is gebleken dat de werkgever nog altijd bereid is een betalingsregeling met de werknemer te treffen en dat de nieuwe werkgever van de werknemer mogelijk alsnog een deel van de terug te betalen kosten voor haar rekening zal nemen.

Op eigen initiatief vertrokken

In het kader van het beroep dat de werknemer doet op de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid acht de kantonrechter van belang dat de werknemer op eigen initiatief bij de werkgever is vertrokken en de werkgever hem na de opzegging van zijn arbeidsovereenkomst nog de mogelijkheid heeft geboden zijn dienstverband en opleiding bij haar te continueren.

Aangevoerde argumenten onvoldoende

Gelet hierop zijn de door de werknemer aangevoerde argumenten onvoldoende om aan te nemen dat het terugvorderen van de studiekosten naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is of dat de studiekosten onredelijk hoog zijn. Overigens heeft de werknemer ook niet onderbouwd dat andere arbodiensten veel lagere studiekosten rekenen. De conclusie is dus dat van de in conventie gevorderde hoofdsom van € 72.966,32 een bedrag van € 45.581,01 wordt toegewezen.

Uitspraak Rechtbank Overijssel, 24 januari 2023, ECLI:NL:RBOVE:2023:336

 

Categorie: Nieuws Tags: arbeidsvoorwaarden, scholingskosten, studiekosten, studiekostenbeding

Tags: arbeidsvoorwaarden, scholingskosten, studiekosten, studiekostenbeding

Gerelateerde artikelen

27 mei 2025

Noodzakelijke scholing: kosten en arbeidstijd vergoeden

20 mei 2025

Sociaal ontwikkelbedrijven kunnen werknemers blijven belonen volgens eigen cao

15 mei 2025

Verrekenen studiekosten met loon onterecht – financiële gevolgen onvoldoende duidelijk

12 mei 2025

Fiscaal voordelig aflossen studieschuld is populaire arbeidsvoorwaarde

Hoofdsponsor

Loket.nl en Personio werken samen aan geïntegreerde HR- en payrolloplossing

Kennispartner

Fiscale voorjaarsstorm op komst, ben jij voorbereid?

Partners

Digitalisering en AI: kansen en knelpunten, samenwerking HR en payroll cruciaal
Automatisering lost veel op — maar niet alles
Doe jij ook mee aan het AV-padeltoernooi op 26 juni?
Wat is de impact van AI op HR en toekomst van werk?
Zaken voor elkaar
Werkgeverslasten berekenen: verzuimspecialist Sazas beantwoordt 5 vragen

Meest gelezen berichten

  • Onrechtmatig: valse handtekening werknemer plaatsen om zo arbeidscontract te eindigen 13.6k weergaven

  • Werknemer mocht arbeidscontract opzeggen voordat hij bij werkgever was gestart 12.7k weergaven

  • Vaststellingsovereenkomst terecht door bewindvoerder vernietigd, geen recht op salaris 9.1k weergaven

  • Wat verdient een salarisadministrateur gemiddeld in 2025? 4.5k weergaven

  • Gemiddelde salarisadministrateur in 2025: vrouw, 48 jaar, met PDL en in loondienst 4.1k weergaven

NIRPA

Opleidingen

23
jun
Module Loonheffingen VPS
Markus Verbeek Praehep
26
jun
Opfriscursus PDL (NIRPA PE)
Markus Verbeek Praehep
26
jun
Online cursus Wet bedrag ineens en de Regeling vervroegde uittreding
MOCuitgevers
30
jun
Opfriscursus VPS (NIRPA PE)
Markus Verbeek Praehep
02
jul
Pensioenen (NIRPA PE)
Markus Verbeek Praehep
04
jul
Praktijkdiploma Loonadministratie (PDL®)
Markus Verbeek Praehep
08
jul
Prinsjesdagupdate Salarisadministratie (NIRPA PE)
Markus Verbeek Praehep
11
jul
Module Strategische Arbeidsvoorwaarden en Belonen
Markus Verbeek Praehep
14
jul
HR voor Salarisadministrateurs (NIRPA PE)
Markus Verbeek Praehep
17
jul
Training Salarisadministratie
Markus Verbeek Praehep
21
jul
Updatesessie Salarisadministratie (NIRPA PE)
Markus Verbeek Praehep
23
jul
Updatesessie Sociale Zekerheid (NIRPA PE)
Markus Verbeek Praehep
29
jul
Werkkostenregeling (NIRPA PE)
Markus Verbeek Praehep
25
aug
Summercourse Impact en invloed van AI op de salarisverwerking
MOCuitgevers
27
aug
Summercourse Internationaal/grensoverschrijdend werken
MOCuitgevers
28
aug
Summercourse Update loonheffingen en arbeidsrecht
MOCuitgevers
09
sep
Cursus Samenwerken financiële- en salarisadministratie
MOCuitgevers
09
sep
Online Excel training voor de salarisadministrateur (verdieping)
MOCuitgevers
09
sep
Tweedaagse online Excel training voor de salarisadministrateur (verdieping en specialisatie)
MOCuitgevers
11
sep
Cursus Van salarisadministrateur naar beloningsadviseur (basis)
MOCuitgevers
16
sep
Online cursus Disfunctionerende werknemer: wat nu?
MOCuitgevers
18
sep
Online cursus Auto, fiets en OV in de salarisadministratie
MOCuitgevers
23
sep
Online cursus Werkkostenregeling
MOCuitgevers
23
sep
Online Excel training voor de salarisadministrateur (basis)
MOCuitgevers
24
sep
Cursus Internationaal/grensoverschrijdend werken
MOCuitgevers
29
sep
Cursus Hoe voorkom je loonbeslag bij je werknemer?
MOCuitgevers
30
sep
Cursus Inkomstenbelasting voor de salarisadministrateur
MOCuitgevers
30
sep
Online Excel training voor de salarisadministrateur (specialisatie)
MOCuitgevers
02
okt
Cursus WAZO – verlofvormen
MOCuitgevers
02
okt
Online training Power Query voor HR en salarisadministrateurs
MOCuitgevers
03
okt
Online cursus omtrent pensioenactualiteiten
MOCuitgevers
06
okt
Online cursus Groene arbeidsvoorwaarden en de gevolgen voor de loonheffingen
MOCuitgevers
07
okt
Samen Sterk: Efficiënte Samenwerking tussen HR en Salarisadministratie
MOCuitgevers
08
okt
Cursus Van salarisadministrateur naar beloningsadviseur (verdieping)
MOCuitgevers
09
okt
Cursus Wwft en AI
MOCuitgevers
09
okt
Online cursus Update loonheffingen en arbeidsrecht
MOCuitgevers
27
okt
Online cursus Ontslag van A tot Z, voorkom fouten en kosten
MOCuitgevers
28
okt
Cafetariaregelingen/uitruilen arbeidsvoorwaarden
MOCuitgevers
30
okt
Online cursus Personeel en AVG/privacy
MOCuitgevers
03
nov
Cursus Werkkostenregeling
MOCuitgevers
04
nov
Online cursus Bedingen in de arbeidsovereenkomst
MOCuitgevers
06
nov
Online cursus Werknemers duurzaam binden vanuit juridisch en fiscaal perspectief
MOCuitgevers
18
nov
Online cursus Verplichte toepassing cao en pensioen
MOCuitgevers
25
nov
Online training Power Pivot (SUPER Draaitabel)
MOCuitgevers
27
nov
Cursus Impact en invloed van AI op de salarisverwerking
MOCuitgevers
02
dec
Cursus Bedingen in de arbeidsovereenkomst, incl. proeftijd, concurrentie- en relatiebeding
MOCuitgevers
03
dec
Cursus DGA verlonen
MOCuitgevers

Vacatures

Salarisadministrateur – Wensink Zwolle
Strictly People
Traineeship Salarisadministratie – Utrecht
VvAA
Salarisadministrateur
DAS
Salarisadministrateur – Utrecht
VvAA
Zelfstandig Salarisadministrateur
Baat accountants & adviseurs
Manager International Payroll
Forvis Mazars
(Senior) Salarisprofessional met expertise van AFAS
Scab
Salarisadministrateur – Humens Bussum
Strictly People
Consultant HR & Payroll – FITZ
Strictly People
Salarisadviseur – Naaldwijk
Transport People
Salarisadministrateur bij a·s WORKS
a•s WORKS
Compensation & Benefits Officer
Vencomatic Group
Salarisadministrateur
Practical accounting
Traineeship loonadministratie en advies  
Scab
Manager Loonadministratie en Personeelsadvies
Scab
Salarisadministrateur
Visser & Visser
Salarisprofessional – Groningen
aaff
Salarisadviseur
PIA Group
Salarisadministrateur – 28 uur per week – Deventer
JP van den Bent
Salarisadviseur
PIA Group
Manager Payroll Accounting
Forvis Mazars

Vriend van Salaris Vanmorgen

abonneer nieuwsbrief FV

Salaris Vanmorgen (SV) is het platform voor salarisadministrateurs met nieuws en verdieping op het gebied van salarisadministratie.

Salaris Vanmorgen is een uitgave van MOCuitgevers.

 

Categorie

  • Nieuws
  • Blogs
  • Opleidingen
  • Summercourses
  • Excel cursussen
  • Partners
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Salarisdag
  • Dossiers
  • Specialisten

Info

  • Over ons
  • Adverteren
  • Contact
  • Algemene voorwaarden MOCuitgevers Vanmorgen
  • Annuleringsvoorwaarden
  • Privacybeleid
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
logo FV