Minister Jetten van Klimaat geeft in de Kamerbrief bij de concept-Klimaatnota het volgende aan:
De intrekking van de productiebeperking bij kolencentrales waartoe het kabinet heeft moeten besluiten om de leveringszekerheid van gas op de korte termijn te borgen, leidt tot extra CO2-uitstoot. Het kabinet wil de extra uitstoot compenseren met een pakket alternatieve maatregelen, zodat de gascrisis niet uitmondt in extra uitstoot van broeikasgassen en zo ten koste gaat van het behalen van onze klimaatdoelen. Een van deze maatregelen is: versnelde verduurzaming van het zakelijk wagenpark. Hierbij worden de mogelijkheden verkend om per 2024/2025 een normering in te stellen waarbij alle nieuwe zakelijke auto’s emissievrij moeten zijn.
De maatregelen zullen de komende maanden nader worden uitgewerkt en worden meegenomen als onderdeel van de integrale besluitvorming over aanvullend klimaatbeleid in de reguliere begrotingscyclus in het voorjaar van 2023.
De Vereniging Zakelijke Rijders (VZR) constateert grote praktische problemen bij de maatregel om alle nieuwe zakelijke auto’s al per 2024 emissievrij te maken. Volgens VZR trekt de zakelijke rijder aan het kortste eind.
Hoge bijtelling, cap omlaag
De voordelen in de bijtelling voor het kiezen van een elektrische auto zijn inmiddels vrijwel verdampt. Het drempelbedrag waaronder je een lage bijtelling krijgt, gaat per 1 januari 2023 verder omlaag (naar € 30.000). Het kiezen van een elektrische auto wordt dus steeds minder aantrekkelijk. Vanaf 2026 zijn er helemaal geen voordelen meer.
De consumentenprijs van elektrische auto’s ligt echter een stuk hoger dan die van brandstofauto’s. Bij een verplichte keuze voor een elektrische auto gaat de berijder dus aanzienlijk meer bijtelling betalen (netto minder salaris ontvangen) en wordt daardoor dus “gestraft” voor het rijden in een elektrische auto.
Verslechtering secundaire arbeidsvoorwaarden
Het ter beschikking stellen van een verplichte elektrische auto zal bij veel werkgevers leiden tot het opnieuw beoordelen of een leaseauto tot het secundaire arbeidspakket behoort. Als een werknemer geen leaseauto meer ter beschikking krijgt, maar bijvoorbeeld een mobiliteitsbudget of kilometervergoeding, zal hij de kilometers gaan rijden met een privéauto. Deze auto is in 95% van de gevallen een benzine- of dieseluitvoering en vaker van een ouder bouwjaar. De beoogde CO2-winst van deze mogelijke maatregel wordt daarmee volledig teniet gedaan.
Niet uitvoerbaar
Er zijn veel operationele uitdagingen rondom elektrische auto’s. Er zijn lange levertijden oplopend tot 12 maanden door grondstoffentekorten. Het plaatsen van de laadpalen is niet altijd mogelijk en kent lange doorlooptijden. Energieprijzen stijgen enorm en niet alle energie is “groen” opgewekt. 2024 is daarom volgens VZR veel te ambitieus. Nederland wil daar vooruit lopen op het besluit van de Europese Commissie dat alle nieuwe auto’s per 2035 emissievrij moeten zijn.
Beter alternatief: variabele bijtelling
Er is een gunstig alternatief direct ter beschikking die nog niet wordt genoemd in de Klimaatnota. Uit onderzoek blijkt dat de werknemer minder kan rijden met de auto van de zaak als dit een voordeel oplevert in de bijtelling. Bij dit type bijtelling wordt geen vast bedrag voor bijtelling betaald, maar per gereden privékilometer: variabele bijtelling. Een stimulerende maatregel die een netto besparing oplevert van 67 miljoen kilogram CO2.
VZR adviseert dan ook het verplicht zakelijk elektrisch rijden niet door te zetten en in plaats daarvan variabele bijtelling in te zetten.
