De armoede neemt in 2023 af. Een nieuwe stresstest “Kosten van levensonderhoud” laat zien dat de kwetsbaarheid als gevolg van een laag inkomen is afgenomen als gevolg van het tijdelijk beleid, daar staat tegenover dat de kwetsbaarheid als gevolg van een hoge energierekening is toegenomen. Dit blijkt uit de op 20 september gepubliceerde Macro Economische Verkenning (MEV) van het CPB. In de MEV zijn de beleidsmaatregelen verwerkt die zijn aangeleverd tot 7 september. De extra aanvullende maatregelen die het kabinet op Prinsjesdag heeft aangekondigd, zijn niet meegenomen in de berekeningen.
CPB-directeur Pieter Hasekamp: “Het koopkrachtpakket geeft vooral huishoudens met de laagste inkomens tijdelijk verlichting. Zij hebben ook het meeste last van de hoge energieprijzen. Tegelijk laat onze stresstest zien dat niet iedereen wordt bereikt, zeker niet als de gasprijs nog hoger uitpakt. Vooral huishoudens met een hoog energieverbruik en een inkomen net boven het sociaal minimum lopen risico op financiële problemen.”
De oorlog in Oekraïne en de daaruit volgende energiecrisis zorgen voor een kanteling in het economisch beeld. De inflatie holt de huishoudbestedingen uit, waardoor de economie na sterk herstel uit de coronacrisis in een duidelijk lager groeitempo belandt. Het kabinetsbeleid dempt dit effect, waardoor de consumptiegroei gunstiger is dan eerder voorzien. Bedrijven profiteren van de gestutte vraag, waardoor de productie groeit in 2023. De onderkant van de inkomensverdeling gaat er het meest op vooruit als gevolg van het beleid.
Tijdelijk beleid
Waar eerder een verdere oploop van het aantal personen in armoede werd geraamd, resulteert na verwerking van het beleid een daling tot 4,9% van de bevolking. Het beleid is wel grotendeels tijdelijk, dit betekent dat als de energieprijzen ook na 2023 hoog blijven, de armoede bij ongewijzigd beleid weer zal stijgen en de koopkracht zal dalen.
Om de onzekerheid te benadrukken, zijn ook varianten met een lagere en hogere gasprijs doorgerekend. In een ongunstig scenario is de koopkrachtontwikkeling in 2022 en 2023 cumulatief ruim 4%-punt slechter.