Met de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) worden de knelpunten die nu worden ervaren in het arbeidsovereenkomstenrecht aangepakt, aldus de minister. Dit is een stap naar meer balans op de arbeidsmarkt. Bij de evaluatie van de WAB wordt bezien of de doelen zijn behaald.
Commissie Borstlap
Het kabinet ziet daarnaast dat er op de langere termijn wellicht grotere en fundamentelere aanpassingen in de wet- en regelgeving nodig zijn om de arbeidsmarkt goed te laten functioneren. Het kabinet heeft deze vraag belegd bij een onafhankelijke adviescommissie (Commissie Borstlap) die beziet of de stelsels van arbeidsrecht, sociale zekerheid en fiscaliteit nog aansluiten bij de behoeften en omstandigheden van de huidige tijd en de toekomst. De commissie zal begin 2020 advies uitbrengen.
Daarnaast wordt het uitzendregime geëvalueerd en worden wettelijke maatregelen verkend om constructies tegen te gaan die bedoeld zijn om niet onder een cao te vallen, en ook om niet-naleving van de Waadi te voorkomen.
Doelgroep banenafspraak
Verder wordt een uitzondering opgenomen dat gepayrollde werknemers uit de doelgroep banenafspraak en beschut werk volgens een aparte cao en niet volgens het payrollregime beloond mogen worden. Deze uitzondering kan dan in werking treden als een dergelijke cao wordt gesloten. Dit ontwerpbesluit ligt nu voor advies bij de Raad van State.
Afwijken payrollregime – uitzondering voor doelgroep banenafspraak?
Tot slot is de minister met sociale partners in de Stichting van de Arbeid in gesprek over seizoensarbeid in relatie tot WW-premiedifferentiatie naar de aard van het contract. Begin 2020 informeert Koolmees de Tweede Kamer hierover.
Maatregelen per 1 januari 2020
De volgende WAB-maatregelen treden op 1 januari 2020 in werking:
- de wijzigingen in de ketenbepaling;
- de maatregelen ten aanzien van oproepcontracten;
- de maatregelen ten aanzien van payrolling met uitzondering van de verplichting om een adequate pensioenregeling te treffen;
- de introductie van de cumulatiegrond in het ontslagrecht;
- de wijzigingen in de berekening van de transitievergoeding;
- de introductie van premiedifferentiatie naar de aard van het contract in de WW en de daarmee gepaard gaande opheffing van de sectorfondsen.
Maatregelen per 1 januari 2021
De verplichting om voor payrollwerknemers een adequate pensioenregeling te treffen gaat in op 1 januari 2021, conform de toezegging tijdens de plenaire behandeling van de Wet arbeidsmarkt in balans in de Eerste Kamer.
De inwerkingtreding van de compensatieregeling voor de transitievergoeding bij beëindiging van de onderneming wegens pensionering, ziekte of overlijden van de werkgever is ook voorzien voor 1 januari 2021.
Herzieningssituaties
Van twee herzieningssituaties binnen WW-premiedifferentiatie, die zijn vastgelegd in de lagere regelgeving bij de WAB, wordt in 2021 besloten of, en zo ja wanneer, deze in werking treden.
Handhaving
De WAB bestaat uit meerdere onderdelen, waar Belastingdienst, UWV en Inspectie SZW een handhavende rol hebben.
De verschillende organisaties hebben verschillende wijzen van handhaving en verschillende handhavingsbevoegdheden.
Handhaving van WW-premiedifferentiatie vindt plaats in de reguliere handhaving van de loonaangifte, waaronder boekenonderzoeken. Ook wordt een proces van gegevensuitwisseling ingericht tussen UWV en de Belastingdienst om de handhaving te ondersteunen.
Vermelding op loonstrook
Daarnaast bevat ook de WAB zelf een aantal maatregelen ter stimulering van de naleving en handhaving van de wet. Zo is ter verbetering van de handhaving van premiedifferentiatie en van de oproepmaatregelen geïntroduceerd dat de aard van de arbeidsovereenkomst voortaan op de loonstrook wordt vermeld. UWV zal deze aard via de arbeidsverledensbeschikking en het digitaal verzekeringsbericht onder de aandacht van werknemers brengen.
Vermelding op de loonstrook verbetert de handhavingsmogelijkheden doordat de salarissoftware van werkgevers vaak dezelfde gegevens gebruikt voor de loonaangifte en de loonstrook. Daardoor zal een werknemer kunnen zien of de werkgever onterecht vermeldt of zijn werknemer een oproepovereenkomst of een vast contract heeft.
Vanaf 2020 worden de WW-premies als gevolg van de WAB niet meer naar sector gedifferentieerd, maar naar de aard van het contract.
Beantwoording Kamervragen over begroting 2020 SZW