Er zijn verschillende manieren om werkgevers tijdens de coronacrisis overeind te houden, zoals het gebruik van steunmaatregelen bijvoorbeeld de NOW. Een verregaand middel is werknemers vragen om een deel van hun salaris in te leveren. Van een paar tot zelfs 20 procent – zoals verzekeringsadviseur AON eind april aan zijn duizenden Nederlandse werknemers vroeg.
Het argument daarbij is als werknemers loon inleveren, dan hoeft de werkgever geen personeel te ontslaan. In hoeverre is de werknemer verplicht om solidair te zijn met het bedrijf?
Wederzijdse instemming
Met wederzijdse instemming en in goed overleg mag in principe alles. Dus als werknemers collectief besluiten in te stemmen met het verzoek een loonoffer te doen, omdat zij het belangrijk vinden dat het bedrijf niet failliet gaat en er niemand wordt ontslagen, dan kan dat. De werknemer moet wel precies weten waar hij uiteindelijk ‘ja’ tegen zegt.
Als het bedrijf na zo’n gezamenlijk loonoffer toch failliet gaat, dan wordt de WW die de werknemer ontvangt gebaseerd op het laatst ontvangen loon. Ook verlaagt de werknemer met een dergelijk loonoffer het pensioen, vakantietoeslag en andere loongerelateerde arbeidsvoorwaarden.
Let op: wie bang is om de vaste lasten na een verlaging van het loon niet meer te kunnen betalen, hoeft nooit akkoord te gaan. Ook niet als de werkgever morele druk uitoefent.
Zwaarwegend belang
Als een dergelijke zaak voor de rechter komt, moet het belang enorm zwaarwegend zijn. De lat ligt doorgaans hoog.
En hoe zit het met een crisis of naderend faillissement? Ook tijdens de bankencrisis in 2008, toen er bijvoorbeeld bij ABN Amro discussie was over de hoogte van de bonussen was de lijn van de rechtspraak: afspraak is afspraak.
Toen warenhuis V&D op omvallen stond en werknemers vroeg zes procent loon in te leveren oordeelde de kantonrechter dat V&D deze eenzijdige loonsverlaging niet mocht opleggen. Zelfs een naderend faillissement is vaak niet genoeg.
Cao-loon
Als een werkgever gebonden is aan een in een cao afgesproken loon, dan wordt het helemaal ingewikkeld. Gaat het gevraagde offer verder dan het loon dat volgens de cao minimaal moet worden betaald, dan moeten vakbonden hiermee akkoord gaan. Dat zullen ze niet snel doen.
Bron: NRC.nl