Met zijn vordering beoogt de Advocaat-Generaal Niessen (de AG) van 10 juni 2022, ECLI:NL:PHR:2022:553 dat de Hoge Raad zich uitspreekt over de wettelijke basis voor het verplichten van bepaalde belastingen inhoudingsplichtigen om eHerkenning aan te schaffen bij een commerciële partij voor het doen van aangifte voor bepaalde (zakelijke) belastingmiddelen. De AG betoogt dat deze wettelijk basis bestaat en vordert daarom vernietiging van de uitspraak van de rechtbank Gelderland van 15 februari 2022, ECLI:NL:RBGEL:2022:394.
eHerkenning als authenticatiemiddel
De staatssecretaris wil niet vooruitlopen op het arrest van de Hoge Raad. Wel heeft hij eerder aangegeven van mening te zijn dat er een toereikende wettelijke basis is voor het verplichte gebruik van eHerkenning.
Veilig en betrouwbaar inlogmiddel
Het kabinet houdt daarom vooralsnog vast aan de overheidsbrede lijn van het gebruik van eHerkenning als authenticatiemiddel. Dit ook omdat eHerkenning nog steeds het enige veilige en betrouwbare inlogmiddel is dat voldoet aan de eisen vanuit de AVG en Verordening (EU) nr. 910/2014 (eIDAS-verordening) en daarmee voldoende bescherming van persoonsgegevens
biedt. Dit laat onverlet dat ook nog steeds ter uitvoering van de motie Van der Molen wordt gekeken naar een publiek middel voor het bedrijvendomein.
Bescherming persoonsgegevens
EHerkenning biedt niet alleen toegang tot portalen van de Belastingdienst, maar het gebruik is ook verplicht bij de digitale communicatie met andere overheidsinstellingen, zoals het UWV en bij een groeiend aantal commerciële dienstverleners. Met het gebruik van eHerkenning krijgen ondernemers voldoende bescherming van hun persoonsgegevens.
Alleen kosten bij zelf aangifte doen
Op de vraag hoe het kabinet aankijkt tegen de bezwaren van veel ondernemers dat zij verplicht worden (extra) kosten te maken om belasting te kunnen betalen, benadrukt de staatssecretaris dat men alleen verplicht is eHerkenning te gebruiken als men zelf aangifte doet. Hij kan zich voorstellen dat ondernemers liever geen kosten maken voor de aanschaf van eHerkenning.
Aangifte omzetbelasting
Vanaf 2022 doen ondernemers aangifte voor de omzetbelasting via het nieuwe portaal MijnBelastingdienstZakelijk, een fiscaal dienstverlener of commerciële software. (Alleen) voor het gebruik van MijnBelastingdienstZakelijk moet eHerkenning worden aangeschaft. Voor de aangifte over het eerste kwartaal van 2022 kregen ondernemers tijdens het tijdvak zelf en de aangifteperiode toegang tot het oude portaal, wanneer zij meldden de overstap naar het nieuwe portaal nog niet te kunnen maken. Voor de aangifte omzetbelasting over het tweede kwartaal van 2022 krijgen ondernemers alleen hernieuwd toegang tot het oude portaal bij het beëindigen van de onderneming of bij calamiteiten zoals overlijden, brand en overstroming.
Compensatieregeling
Om tegemoet te komen aan de wens van de Tweede Kamer, dat het inlogmiddel waarmee belastingaangifte moet worden gedaan kosteloos moet zijn, heeft de Belastingdienst samen met het ministerie van BZK en de eHerkenningsleveranciers een compensatieregeling opgesteld (Beleidsregel compensatie inloggen belastingaangifte).
Op aanvraag wordt maximaal één keer per kalenderjaar een compensatie verstrekt aan een aanvrager die:
- eHerkenning uitsluitend gebruikt voor het doen van belastingaangifte;
- hiertoe het specifieke Belastingdienst eHerkenning inlogmiddel heeft aangeschaft;
- niet op andere wijze belastingaangifte kan doen.
Deze compensatie bedraagt € 24,20 per kalenderjaar, hetgeen gelijk is aan het bedrag waartegen eHerkenning bij de goedkoopste aanbieder kan worden aangeschaft.
Alternatief naast eHerkenning
Daarnaast heeft de Tweede Kamer tijdens de behandeling van de Wet digitale overheid de staatssecretaris van BZK door middel van de motie Van der Molen opgeroepen om de mogelijkheden voor een publiek middel te onderzoeken als alternatief naast eHerkenning. De staatssecretaris van BZK heeft de uitvoering van deze motie ter hand genomen. De compensatieregeling wordt verlengd totdat er een publiek middel beschikbaar is als alternatief naast eHerkenning.
Antwoorden op Kamervragen over verplichte eHerkenning
A-G Hoge Raad: aangifte verplicht via eHerkenning heeft wettelijke basis