Wanneer iemand als zzp’er werkt, maar eigenlijk in loondienst is (schijnzelfstandigheid) dan lopen opdrachtgever en werkende risico’s. Daarom heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) een keuzehulp gemaakt om dit te controleren.
Juiste contractvorm kiezen
Opdrachtgevers en opdrachtnemers zijn samen verantwoordelijk voor de juiste contractvorm. Voor zzp of loondienst gelden namelijk andere rechten en plichten. Om te weten wat het juiste contract is, moeten opdrachtgever en opdrachtnemer kijken naar:
- hoe in de praktijk wordt gewerkt;
- welke kenmerken horen bij een zzp-klus of een opdracht in loondienst.
Kijk in de keuzehulp of de volgende gevallen in jouw situatie van toepassing zijn. Ja of nee.
- Werkzaamheden en werktijden. De opdrachtgever kan de werktijden bepalen, hoe het werk wordt verricht of wat de werktijden zijn.
- De duur van de werkzaamheden. Het werk wordt gedurende langere tijd verricht.
- Wie verricht welke werkzaamheden? De werkende voert werkzaamheden uit die ook door werknemers worden verricht bij die organisatie.
- Welke werkzaamheden worden verricht? De werkende verricht taken die structureel onderdeel zijn van de organisatie (zoals bouwen bij een bouwbedrijf, of lesgeven op een school).
- Het werk persoonlijk verrichten. De werkende verricht het werk persoonlijk. De werkende mag zich niet zonder toestemming van de werkgevende laten vervangen.
- Beloning. De vergoeding/het salaris voor het werk wordt van tevoren per uur (of per maand) afgesproken en op een vast moment overgemaakt.
- Hoogte vergoeding. De vergoedingen zijn niet veel hoger dan het salaris dat aan werknemers wordt betaald voor gelijksoortig werk.
- Commercieel risico. De werkende loopt weinig commercieel risico bij het uitvoeren van het werk. Bijvoorbeeld omdat de werkgever/opdrachtgever de kosten draagt als het werk niet goed wordt uitgevoerd.
- Aantal opdrachten en opdrachtgevers. De werkende heeft steeds verschillende opdrachten en opdrachtgevers.
- Resultaat. De werkende heeft een ‘inspanningsverplichting’. Dit betekent dat hij/zij niet rechtstreeks wordt afgerekend op een bereikt resultaat.
Je kunt ook direct lezen welke kenmerken bij zzp horen en welke bij loondienst. Ook worden een aantal hulpmiddelen gegeven:
Zzp ja of nee
Voorbeelden per beroepsgroep staan in een aparte brochure: zzp ja of nee. Het gaat om de volgende voorbeelden: zorg, creatieve sector, onderwijs, bouw, schilder, advisering, interim-manager, kinderopvang, bezorgdiensten, grafisch ontwerper.
Gevolgen verkeerd contract voor werkgever
Opdrachtgevers lopen risico, als later blijkt dat een zzp’er eigenlijk werknemer is. De werkgever moet dan toch nog sociale premies afdragen en soms ook pensioenpremies. Er kan ook een cao van toepassing zijn waar de werkgever zich aan moet houden.
Handhaving door Belastingdienst
De Belastingdienst gaat met ingang van 1 januari 2025 weer volledig handhaven op schijnzelfstandigheid. Bedrijven en organisaties die mensen als zzp’er inhuren terwijl er eigenlijk sprake is van loondienst, kunnen dan weer een naheffing of boete krijgen.
Gevolgen verkeerd contract voor werknemer
Werkt een werkgever met een zzp’er, maar is er eigenlijk sprake van loondienst? Dan is sprake van schijnzelfstandigheid. De werkende loopt dan risico’s omdat deze moeilijker rechten af kan dwingen die een werknemer wel heeft, zoals doorbetaling bij ziekte. Is er onterecht gebruik gemaakt van belastingvoordelen voor zzp’ers, dan moeten ze die terugbetalen.
