Minister Koolmees heeft aangegeven dat het erg moeilijk wordt om voor ontslagen flexwerkers een inkomensregeling te bedenken die ‘uitvoerbaar en rechtvaardig is’. Hij heeft de Tweede Kamer wel toegezegd erover te gaan nadenken, maar een eenvoudige oplossing die eerlijk uitpakt, bestaat volgens hem niet. Binnen een week gaat het zeker niet lukken, aldus Koolmees. Een garantie dat al deze mensen worden gecompenseerd kan hij niet geven.
De speciale regeling zal honderden miljoenen euro’s gaan kosten.
Oppositiepartij PvdA is er de afgelopen dagen in geslaagd om de coalitie te winnen voor een gezamenlijk voorstel. Ook GroenLinks tekent de motie mee, waarin minister Koolmees van Sociale Zaken wordt opgedragen een ‘tijdelijke, uitvoerbare regeling’ uit te werken voor flexwerknemers die sinds 1 maart hun baan hebben verloren maar niet in aanmerking komen voor een uitkering.
Bijstand
Het gaat in de praktijk het vooral om ontslagen uitzendmedewerkers, oproepkrachten en andere flexibele werknemers die niet of onvoldoende WW-rechten hebben opgebouwd. Zij zijn aangewezen op de bijstand, maar krijgen daarbij te maken met strenge eisen. Wie een partner heeft met voldoende inkomen krijgt daardoor bijvoorbeeld niets. Ook worden zij geacht eerst eventueel spaargeld aan te spreken voordat de gemeente een uitkering verstrekt.
Door die strenge regels worden ontslagen flexwerkers anders behandeld dan zelfstandig ondernemers. Zij kunnen wel aanspraak maken op een aparte regeling voor inkomensondersteuning (Tozo) zónder partner- en vermogenstoets.
De PvdA liet begin vorige week weten dit onderscheid oneerlijk te vinden en voerde, met behulp van de vakbonden, de politieke druk op. Uit een onderzoek van vakbond CNV bleek bijvoorbeeld dat ongeveer de helft van de 275.000 uitzendkrachten al geen of bijna geen werk meer heeft door de coronacrisis.
Volgens PvdA-Kamerlid Gijs van Dijk gaat het om een ‘vergeten groep’.
NOW-regeling
Het kabinet heeft bedrijven steeds opgeroepen hun medewerkers, inclusief tijdelijk en ander flexibel personeel, in dienst te houden en door te betalen. De overheid neemt in ruil daarvoor tot 90 procent van de loonkosten over, via de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW).
Hoewel de animo voor de NOW groot is, werd de afgelopen week ook duidelijk dat deze regeling voor een aantal bedrijven toch te laat kwam of onvoldoende soelaas bood, waardoor vooral flexwerkers op straat kwamen te staan, zonder dat zij in aanmerking komen voor inkomensondersteuning.
Samen met regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie is er onderhandeld over een vangnet.
D66-Kamerlid Steven van Weyenberg spreekt van een ‘mooie samenwerking tussen oppositie en coalitie om te voorkomen dat flexwerknemers die toch hun baan verliezen tussen wal en schip vallen’.
Extra tijdelijke regeling
De zes partijen hebben afgesproken dat er een extra, tijdelijke regeling komt, die óók een oplossing moet bieden voor zelfstandigen die tegelijkertijd een kleine baan in loondienst hebben. Aangezien zij als ondernemers niet voldoen aan het urencriterium van minimaal 24 uur (gemiddeld) per week, hebben zij geen recht op Tozo. Ook grijpen zij naast een WW-uitkering, omdat ze niet aan de wekeneis voldoen.
Van Dijk hoopt dat ontslagen flexwerkers komende maandag al een aanvraag kunnen indienen bij de gemeente.
“De bijstand is een bekende regeling. In principe hoeven alleen de drempels losgelaten te worden. Dat moet binnen een paar dagen kunnen”, aldus Van Dijk.