In opdracht van het ministerie van Sociale Zaken is een onderzoek uitgevoerd onder werkgevers en werknemers om aanknopingspunten te vinden voor de insteek van een campagne over Leven Lang Ontwikkelen.
De ervaringen van werkgevers en werknemers staan hierna weergegeven.
Bevindingen werknemers
Wat zijn de belangrijkste bevindingen van werknemers?
1 Eerste associaties en kennis over Leven Lang Ontwikkelen
Bijblijven vinden werknemers belangrijk. Sommigen zeggen het leuk te vinden, maar bij anderen roept het gelijk weerstand op. Formele vormen van leren om bij te blijven in je eigen vak krijgen aandacht. De drempel hiervoor is hoog bij lageropgeleiden. Informele vormen van leren zijn laagdrempeliger maar hierbij bestaat de kans dat de werknemer erg makkelijk in de comfortabele modus schiet (‘ik leer elke dag al van collega’s’).
De term Leven Lang Ontwikkelen kennen de werknemers niet, maar ze kunnen zich er wel wat bij voorstellen. De link met het privéleven wordt gelegd, waar het logisch is om jezelf te ontwikkelen om mee te kunnen draaien in deze samenleving.
2 Houding, huidig gedrag en commitment ten aanzien van Leven Lang Ontwikkelen
Werknemers staan open voor het opdoen van nieuwe kennis en vaardigheden.
Ontwikkeling is wel belangrijk volgens werknemers, maar de meesten achten het niet noodzakelijk. De te verwachten veranderingen in de arbeidsmarkt zijn zodanig abstract dat dit niet lijkt bij te dragen aan het urgentiebesef.
Werknemers zeggen wel ervaring te hebben met leren en ontwikkelen, onder meer met verplichte cursussen.
3 Wat houdt tegen: barrières voor het gewenste gedrag/houding?
Er is sprake van gewoontegedrag en mensen hebben (onterecht) het gevoel veilig te zijn (in mijn branche loopt dit niet zo’n vaart).
Een gebrek aan urgentie en motivatie zorgt ervoor dat werknemers niet in actie komen. Veranderingen in de arbeidsmarkt zijn zodanig abstract dat ze niet de urgentie voelen om echt door te zetten. Anderen vertonen vermijdingsgedrag.
4 Wat leidt tot actie: stimulansen die zorgen voor het gewenste gedrag/houding?
Werknemers pleiten voor een bewustwordingscampagne.
Bevindingen werkgevers
Wat zijn de belangrijkste bevindingen van werkgevers?
1 Eerste associaties en kennis over Leven Lang Ontwikkelen
Werkgevers associëren verandering met andere eisen van klanten en van de overheid, digitalisering en overige onderwerpen, zoals duurzame inzetbaarheid.
Bij ontwikkelen denken werkgevers aan opleidingen/cursussen als niet-formele vormen van leren zoals: werknemers die van elkaar leren en/of kennis van internet halen.
De term Leven Lang Ontwikkelen is bij sommige werkgevers wel bekend. Werkgevers die de term niet kennen kunnen zich er wel wat bij voorstellen.
2 Houding, huidig gedrag en commitment ten aanzien van Leven Lang Ontwikkelen
Kleinere bedrijven hebben vaak geen formeel opleidingsbeleid. Bij de grotere bedrijven is er vaker sprake van opleidingsbeleid. Dit beleid geldt vaak niet voor het (lagergeschoolde) personeel dat ondersteunende werkzaamheden verricht. Volgens hen is er veel meer aandacht voor de hogeropgeleide mensen in hun bedrijf die het geld moeten verdienen.
Bij sommige bedrijven is er naar eigen zeggen een sterke leercultuur. De meeste werkgevers geven aan dat hun personeel meer behoefte heeft aan leren ‘on the job’.
Geen prioriteit
De ontwikkeling van werknemers vinden de meeste werkgevers wel belangrijk, maar het heeft niet voor iedere werkgever de hoogste prioriteit. Veiligheid en gezondheid zijn voor sommigen belangrijker dan ontwikkeling van personeel.
De meeste werkgevers – vooral bij kleinere bedrijven – staan negatief tegenover het idee dat werknemers dingen leren die ze niet per se nodig hebben in hun huidige werk, maar die hen wel meer inzetbaar maakt voor andere functies, eventueel bij een andere werkgever.
Werkgevers zijn niet echt bezig met omscholen van werknemers. Ze vinden het lastig om werkgevers te stimuleren om andere vaardigheden te gaan opdoen zodat ze ook inzetbaar zijn voor andere functies.
Werkgevers vinden ontwikkeling belangrijk, maar ze kennen hier weinig prioriteit aan. Ze nemen een afwachtende houding aan en bereiden zich hier niet op voor.
Wat houdt tegen: barrières voor het gewenste gedrag/houding?
Uit onkunde en angst voor het onbekende besluiten veel werkgevers maar helemaal niets te doen. Ook heeft het te maken met werkdruk. Vooral kleinere bedrijven (zonder HR-afdeling) hebben hier geen tijd voor en/of geen geld beschikbaar voor.
Wat leidt tot actie: stimulansen die zorgen voor het gewenste gedrag/houding?
Werkgevers pleiten voor een bewustwordingscampagne. Ze zijn van mening dat werkgevers meer gewezen kunnen worden op de voordelen van beleid rondom ontwikkeling van personeel. Daarnaast vinden ze dat de overheid een grotere financiële bijdrage moet leveren (subsidies). Ook stellen ze het ontslagrecht ter discussie.
Onderzoek Leven Lang Ontwikkelen