
Van de Nederlandse bevolking van 15 jaar en ouder zit 26% meer dan 8,5 uur op een gemiddelde dag. Nederland is hiermee ‘Europees kampioen zitten’.
In geen enkel ander land zit zo’n groot deel van de bevolking zoveel uren per dag. In de rest van de EU is dat 11%. Dit staat in de factsheet ‘zitten tijdens werk’ die TNO heeft gepubliceerd.
6 uur of langer zitten op werkdag
In 2022 zaten werknemers gemiddeld 8,9 uur per dag. Dit gebeurt meer dan de helft van de tijd tijdens het werk: gemiddeld 4,5 uur.
In hun vrije tijd zitten werknemers gemiddeld 3,4 uur. De overige ‘zittijd’ bedraagt 1 uur en is woon-werkverkeer. Bijna de helft (47%) van de Nederlandse werknemers zit 6 uur of langer tijdens het werk op een gemiddelde werkdag. Er is een grote variatie in zittijd tijdens het werk tussen verschillende beroepsgroepen en sectoren.
Sectoren en beroepsgroepen
In de financiële en ICT-sector zit men het meest tijdens werk, respectievelijk 7 en 6,8 uur. Dat is circa 2,5 uur meer dan er gemiddeld tijdens werk in Nederland wordt gezeten. De sectoren waar het minst wordt gezeten zijn handel (3,4 uur), landbouw (3,2 uur) en horeca (1,3 uur). Juristen, financieel specialisten en software- en applicatieontwikkelaars zitten 7,3 uur tijdens werk. Boekhouders zitten gemiddeld 7,2 uur, accountants gemiddeld 7,1 uur en boekhoudkundig medewerkers 6,8 uur.
Te veel zitten ongezond
Uit eerder onderzoek van de Gezondheidsraad blijkt dat langdurig zitten het risico verhoogt op hart- en vaatziekten. Mensen die meer dan 8 uur per dag zitten en weinig bewegen, hebben 74% meer kans op hart- en vaatziekten dan mensen die minder dan 4 uur per dag zitten en veel bewegen. Ook gaat langdurig zitten gepaard met een hoger risico op vroegtijdig overlijden. Meer dan 8 uur per dag zitten, leidt tot 27% meer kans op vroegtijdig overlijden in vergelijking met minder dan 4 uur per dag zitten.
Tips voor meer beweging tijdens werk
Voor mensen met zittende beroepen is het advies om zitten regelmatig, bij voorkeur ieder half uur, te onderbreken met staan of lopen. Deze (korte) onderbrekingen lijken namelijk al een gunstig effect te hebben op het risico op hart- en vaatziekten. Beperk het staan tot 1 uur aaneengesloten en 4 uur totaal per dag om klachten door lang staan te voorkomen.
Regelmatig afwisselen van zitten met staan of lopen kan worden gestimuleerd door de werkplek of -omgeving aan te passen. Denk bijvoorbeeld aan zit-statafels of een kantoorfiets.
Er zijn veel mogelijkheden die werknemers zelf kunnen benutten om zitten tijdens het werk te onderbreken en te verminderen. Voorbeelden zijn staand of lopend telefoneren, even opstaan tijdens of na een (digitale) vergadering, zelf koffie of thee halen (op een andere verdieping). Ook pauzes en woon-werkverkeer kunnen worden benut als beweegmoment tussen het zitten door.
Thuis lijkt het moeilijker om zitten te onderbreken tijdens het werk. Vaak zijn afstanden (naar bijvoorbeeld toilet of koffieapparaat) korter. Ook wordt het werk, inclusief overlegtijd, geheel rondom de computer georganiseerd. Plan dus juist ook thuis, tussen werktaken en overleggen door, korte rust- en beweegmomenten in. En maak bijvoorbeeld een wandeling voor je begint of als je klaar bent met werken.
Een overzicht van tips en inspiratie om zittend werk te onderbreken met beweging, is te vinden binnen de campagne ‘Zet ook de stap’ binnen van het ministerie SZW.
Factsheet ‘Zitten tijdens werk 2023’