Met deze voorwaarde worden werkgevers verplicht om bij een NOW-aanvraag een overeenkomst te sluiten met een vertegenwoordiging van werknemers over hoe om wordt gegaan met het uitkeren van bonussen en dividend.
Deze aanvullende voorwaarde geldt alleen voor de NOW4, omdat een uitbreiding en dus verzwaring van de voorwaarden met terugwerkende kracht niet mogelijk is.
Het stellen van deze aanvullende voorwaarde, naast de al geldende voorwaarden voor bonussen en dividend, acht de minister wenselijk en ook passend. Het geeft de werknemersvertegenwoordiging de gelegenheid het gesprek aan te gaan over de uitkering van bonussen en dividend en het belang van behoud van werkgelegenheid daartegenover te wegen.
Huidige voorwaarden
Vanaf de invoering van NOW2 geldt dat elk bedrijf dat subsidie ontvangt vanuit de NOW, en een voorschot van €100.000 of een definitieve subsidie van €125.000 of meer ontvangt, geen bonussen aan directie en bestuur mag uitkeren, geen dividend aan aandeelhouders mag uitkeren en geen eigen aandelen mag inkopen. Dit geldt ook voor internationale bedrijven/multinationals die gebruik maken van de NOW.
Hiermee wordt voorkomen dat subsidiegeld vanuit de Nederlandse overheid wordt aangewend voor het uitkeren van bonussen en dividend.
Niet in NL gevestigd
Deze voorwaarden zien niet op de bedrijfsonderdelen van (internationale) concerns die niet in Nederland zijn gevestigd en/of geen werknemers in dienst hebben met Nederlands sociaal verzekeringsloon (SV-loon). Deze bedrijfsonderdelen hebben geen werknemers die in Nederland loon ontvangen en deze onderdelen kunnen daarom geen gebruik maken van de NOW. Daarom zijn ze ook niet gehouden aan dit verbod.
Werkmaatschappij
Bij een NOW-aanvraag op werkmaatschappijniveau, wanneer een concern minder dan 20 procent omzetdaling heeft ten opzichte van 2019 maar een werkmaatschappij binnen het concern wél meer dan 20 procent omzetdaling heeft, zijn er aanvullende voorwaarden en geldt er een breder verbod. De gehele groep waarvan de werkmaatschappij onderdeel uitmaakt, mag in dat geval geen dividend uitkeren.
Dit geldt voor zowel de nationale als de internationale bedrijfsonderdelen van de groep en groepsonderdelen die zelf geen NOW hebben aangevraagd.
Het inkopen van eigen aandelen is ook voor de gehele groep niet toegestaan. Het bonusverbod
ziet op de Raad van Bestuur, de directie van het concern/de groep en de aanvragende rechtspersoon of vennootschap zelf, maar niet op andere bedrijfsonderdelen die zelf geen NOW-aanvraag hebben ingediend.
Bij de werkmaatschappijregeling is gekozen voor strengere voorwaarden over het uitkeren van bonussen en dividend omdat de werkmaatschappij zelf wel een omzetverlies van minimaal 20 procent heeft, maar het concern niet, waardoor het mogelijk is dat het concern als geheel winst maakt.
De voorwaarden over het uitkeren van bonussen en dividend gelden voor de NOW1 (alleen bij aanvraag op werkmaatschappijniveau), de NOW2 en NOW 3.1 over 2020 en voor de NOW 3.2 en 3.3 en NOW4 over 2021.
Aanscherping voorwaarden
Koolmees heeft onderzocht of het mogelijk is om de strengere voorwaarden die al worden gehanteerd voor aanvragen op werkmaatschappijniveau, ook te hanteren voor reguliere NOW-aanvragen boven het grensbedrag van €125.000 voorschot of definitieve subsidie. Daarnaast heeft hij gekeken naar een de mogelijkheid om de rol van de werknemersvertegenwoordiging te vergroten.
Aangezien strengere voorwaarden voor een aanvraag op werkmaatschappijniveau op dit moment al gelden, zou het in theorie mogelijk moeten zijn deze aanpak te verbreden naar alle reguliere aanvragen. De al bestaande strengere voorwaarden zijn juridisch gezien kwetsbaar, omdat de voorwaarden geen direct verband houden met het doel van de NOW, namelijk behoud van werkgelegenheid. Een aanscherping van de voorwaarden via deze weg is daarom juridisch kwetsbaar en acht de bewindsman daarom onwenselijk.
Ook beleidsmatig vindt hij een dergelijke uitbreiding ongewenst. De aanvullende voorwaarden zullen namelijk leiden tot hoge administratieve lasten van werkgevers en mogelijk zelfs tot nihilstellingen bij de vaststelling van de NOW.
Betrekken werknemersvertegenwoordiging
De minister heeft daarom onderzocht of er ook andere manieren zijn om de voorwaarden met betrekking tot het uitkeren van bonussen en dividend uit te breiden en is gekomen tot een goede alternatieve manier om dit te doen. Deze voorwaarde houdt in dat wanneer een werkgever een aanvraag doet voor de NOW4, deze verplicht zal zijn om een overeenkomst te sluiten met ten minste één belanghebbende vereniging van werknemers waarin schriftelijke afspraken zijn vastgelegd over hoe er om zal worden gegaan met het uitkeren van bonussen en dividend.
Als de aanvrager minder dan 20 werknemers heeft, kan worden volstaan met een andere vertegenwoordiging van werknemers: de ondernemingsraad, de personeelsvertegenwoordiging of de vergadering.
Alleen voor NOW4
Het toevoegen van deze aanvullende voorwaarde voor eerdere NOW-tranches is juridisch niet mogelijk omdat dit een benadelende aanpassing zou zijn met terugwerkende kracht en werkgevers niet alsnog anders kunnen handelen.
De werkgever zal als gevolg van deze aanpassing een overeenkomst moeten sluiten met tenminste één van de hierboven genoemde belanghebbende partijen, waarin schriftelijke afspraken zijn gemaakt over het al dan niet uitkeren van bonussen en dividend.
De precieze afspraken in deze overeenkomst zullen bepaald moeten worden tussen de werkgever en de belanghebbende vereniging van werknemers. Zo kan ook onderling bepaald worden dat wanneer nodig de internationale bedrijfsonderdelen betrokken worden bij deze overeenkomst.
Accountantsverklaring
De huidige voorwaarden omtrent het bonus- en dividendverbod gelden alleen voor aanvragen waarbij een accountantsverklaring is vereist. Voor de NOW4 is dit voor zowel het voorschot als het definitieve subsidiebedrag €125.000. Daar wordt voor deze aanvullende voorwaarde bij aangesloten.
Omdat een werkgever niet vooraf zijn voorschotbedrag kent, laat staan de definitieve subsidiesom, zal de overeenkomst aanwezig moeten zijn bij de aanvraag tot vaststelling van de NOW4.
Bij aanvraag tot vaststelling controleert de accountant of de vereiste overeenkomst aanwezig is. Natuurlijk naast de al bestaande controles ten aanzien van het uitkeren van bonussen of dividend conform de nu al geldende voorwaarden.
Wanneer geen overeenkomst is gesloten, zal de subsidie op nihil worden gesteld.
Kamerbrief met reactie op motie over voorwaarden NOW bonussen- en dividendverbod multinationals