Dat laat minister Koolmees weten in antwoord op vragen over het artikel ‘Duizenden werknemers te lang in de ziektewet door keuringsstop bij UWV’.
UWV voert ook in 2021 de Eerstejaars Ziektwetbeoordeling (EZWb) binnen de mogelijkheden uit.
UWV kan niet 100 procent van de EZWb’s tijdig kan uitvoeren. UWV verrichtte (in 2020) 81 procent van de uit te voeren EZWB’s daadwerkelijk. In de eerste vier maanden van 2021 ligt dit percentage iets lager en heeft UWV 75 procent van de EZWb’s uitgevoerd. In 25 procent van de gevallen hebben werknemers de gehele wachttijd doorlopen zonder dat er een EZWb heeft plaatsgevonden.
Nadere maatregelen
De huidige mismatch tussen het aanbod van en de vraag naar sociaal-medische beoordelingen maakt dat de EZWb’s niet altijd tijdig kunnen plaatsvinden. Daarom heeft de minister in zijn brief van 9 april 2021 over de toekomst van het sociaal-medisch beoordelen nadere maatregelen aangekondigd. UWV zal de komende twee jaar onder meer verschillende werkwijzen in de Ziektewet uitproberen om verzekeringsartsen bij de Ziektewet op een effectievere manier in te zetten. Koolmees verwacht dat het door deze maatregelen mogelijk is om dienstverlening te bieden
die beter aansluit bij de wensen en behoeften van uitkeringsgerechtigden en die de mismatch verkleint.
Screeningswijze
UWV past bij ongeveer 40 procent van de uit te voeren EZWb’s de screeningswerkwijze toe. De screeningswerkwijze is een professionele inschatting op de kans op voortzetting van het Ziektewetrecht. Bij een gerede kans op beëindiging volgt een volledige beoordeling.
Aangepaste werkwijze
UWV werkt sinds het uitbreken van COVID-19 volgens een aangepaste werkwijze. Het verrichten van sociaal-medische beoordelingen verloopt tijdens de crisisperiode zoveel als mogelijk op basis van dossierinformatie, telefonisch spreekuur en beeldbellen. Sinds juni 2020 vinden er ook weer fysieke spreekuren plaats.
Ook voor de eigenrisicodrager geldt deze aangepaste werkwijze en wordt zo veel mogelijk een telefonisch spreekuur gehouden en wordt indien mogelijk een besluit genomen op basis van (medische) stukken plus informatie uit dit telefonisch contact. In gevallen waarbij dit niet mogelijk is wordt een fysiek spreekuur gehouden. Bij een zieke werknemer van een werkgever die eigenrisicodrager is, voert UWV geen screeningswerkwijze uit. Er zijn verder geen verschillen tussen eigenrisicodragers en niet-eigenrisicodragers.
Complex en omvangrijk
EZWb’s zijn complexe en omvangrijke beoordelingen, die veel verzekeringsartsencapaciteit vragen, terwijl ze in slechts een derde van de gevallen leiden tot een gewijzigde uitkeringssituatie. Onderzoek en de huidige uitvoeringspraktijk laten zien dat de inzet van de verzekeringsarts juist de meeste meerwaarde heeft in het eerste jaar van de Ziektewet. Dat is de periode waarin de
verzekeringsarts het meeste bij kan dragen aan de terugkeer van mensen op de arbeidsmarkt. Er liggen dan ook mogelijkheden om de capaciteit aan verzekeringsartsen op een meer doelmatige wijze in te zetten. De bewindsman heeft UWV daarom gevraagd de komende twee jaar verschillende werkwijzen uit te proberen, om te komen tot een effectievere uitvoering van de Ziektewet.
Passend werk
In het eerste Ziektewetjaar is volgens het dan geldende Ziektewetcriterium alleen sprake van herstel, wanneer een werknemer geschikt wordt geacht voor het eigen werk. Na het eerste Ziektewetjaar wordt de beoordeling (EZWb), gericht op of de werknemer geschikt is voor passend werk.
Wanneer een werknemer met passende arbeid meer dan 65 procent van het maatmanloon kan verdienen, wordt het recht op ziekengeld met een uitlooptermijn van een maand beëindigd en wordt de werknemer geacht op zoek te gaan naar passend werk. Daarbij kan hij hulp krijgen met begeleiding en bemiddeling van het WERKbedrijf van UWV.
Te lang ZW-uitkering
Er is geen informatie beschikbaar over hoeveel personen op basis van deze criteria ten onrechte een Ziektewetuitkering ontvangen. Wel is bekend dat UWV in de eerste vier maanden van 2021 25 procent van de EZWB’s niet uit heeft kunnen voeren. Hierdoor bestaat het risico dat mensen te lang een Ziektewetuitkering ontvangen en dat hun afstand tot de arbeidsmarkt groeit. In de eerste vier maanden van 2021 heeft circa 30 procent van de Ziektewetgerechtigden na twee jaar ziekte een afwijzing voor de WIA-uitkering ontvangen. Inzet van UWV is om de komende twee jaar door middel van de verschillende werkwijzen in de Ziektewet en de inzet op re-integratie en participatie, dit percentage te laten dalen.
Financiële gevolgen
Vanwege de mismatch tussen vraag naar en aanbod van sociaal medische dienstverlening moet UWV keuzes maken in de prioritering van beoordelingen en dienstverlening. Als gevolg van deze mismatch kan UWV niet alle EZWb’s tijdig uitvoeren. De financiële consequenties voor werkgevers zijn niet eenduidig te bepalen. UWV zou elders capaciteit moeten weghalen om alle Eerstejaars Ziektewetbeoordelingen uit te voeren. Dit zou ook financiële gevolgen voor werkgevers kunnen hebben. Om de mismatch te verminderen is ingrijpen nodig,
Voor werkgevers bestaat de mogelijkheid om een schadevergoeding bij UWV aan te vragen op het moment dat de EZWb niet of niet tijdig wordt uitgevoerd.
Beantwoording Kamervragen over keuringsstop UWV
Meer over eerstejaars Ziektewet-beoordeling op UWV.nl
‘Werknemers onnodig lang in Ziektewet door achterstanden UWV’