
De Arbeidsinspectie publiceerde op 23 mei 2024 een signaal over een onderzoek naar 13 uitzendbureaus (UZB’s) in de vleessector. Het onderzoek signaleert bij drie uitzenders grootschalig misbruik van het onverwijld opzeggen van een arbeidsovereenkomst om een dringende reden: ontslag op staande voet. Bij de bedrijven zijn meer dan 7.000 vermeldingen in de administratie van ontslag op staande voet. Het gaat in de meeste gevallen om mensen met een niet-Nederlandse nationaliteit.
Naast dit signaal van de Arbeidsinspectie, publiceerde Somo op 23 mei een onderzoek naar uitbuiting door malafide uitzendbureaus die in de vleessector werken. Ook dit onderzoek roept op tot maatregelen. Daarnaast lanceerden diverse maatschappelijke organisaties met de publicatie van Somo een campagne om de misstanden in beeld te brengen.
De minister neemt de geconstateerde misstanden uiterst serieus en heeft daarom de brancheorganisaties uit vlees- en uitzendsector bijeengeroepen. Dit overleg heeft op 3 juni 2024 plaatsgevonden. In dit overleg heeft Van Gennip partijen opgeroepen om te laten zien wat er door de branche met onmiddellijke ingang gedaan wordt. Daarnaast is besproken welke maatregelen zij al nemen en nog extra kunnen nemen om een significante verbetering van de behandeling van uitzendkrachten in deze sector te bereiken.
Ook heeft de bewindsvrouw met hen besproken welke stappen ze kunnen en moeten zetten om goed werkgeverschap in deze sector te bereiken. De Arbeidsinspectie kijkt samen met andere overheidsorganisaties welke maatregelen genomen kunnen worden om misbruik te voorkomen, verwijst naar het komende toelatingsstelsel voor uitzendbureaus en roept brancheorganisaties in de vleessector op om in gesprek te gaan met uitzendbureaus over het misbruik en de onwenselijkheid van ontslag op staande voet.
Uitkomst en acties
De volgende afspraken zijn gemaakt:
- 1. Opdrachtgevers moeten in gesprek met uitzendbureaus en uitzendbranche met leden en moeten nagaan/-vragen of partijen met wie ze werken gebruik maken van ontslag op staande voet en ze daar op aanspreken: per direct.
- 2. Starten meldpunt misstanden vleessector: voor zomer 2024.
- 3a. Instelling privaat/publieke taskforce, bestaande uit alle partijen (SNA, SNF, SNCU, COV en Nepluvi, SZW, Arbeidsinspectie). Partijen gaan met elkaar een concreet plan uitwerken, waarbij het doel is om binnen 12 maanden alle malafide uitzenders uit de vlees- en pluimveesector verwijderd te hebben. Daarbij nemen alle partijen hun eigen verantwoordelijkheid en gaan zij binnen hun eigen verantwoordelijkheid op zoek naar significante verbetermogelijkheden. Ook wordt expliciet gekeken naar intensivering van samenwerking, coördinatie en gegevensuitwisseling. Waar nu drempels bestaan die effectieve handhaving blokkeren (dat kan zijn binnen de eigen verantwoordelijkheid of bij de samenwerking), zoeken partijen zelf en gezamenlijk naar oplossingen: korte termijn; 2-3 weken.
- 3b. Opvolgend vanuit 3a. kunnen paritaire commissies in de vleessector met SNCU samen actiever controleren in de vleessector op naleving van cao-bepalingen: voor zomer 2024.
- 3c. In aanloop naar het toelatingsstelsel (Wtta) wordt door sector bezien welke extra eisen zij als opdrachtgever kunnen stellen aan uitzendbureaus in de vleessector boven op de bestaande normen die aan deze partijen worden gesteld: voor zomer 2024.
- De werkgevers in de vleessector gaan na welke cao-bepalingen extra kunnen worden opgenomen om de arbeidskrachten een zekerder bestaan te geven. Daarbij zal in ieder geval worden gekeken naar een percentage van arbeidskrachten in eigen dienst van de opdrachtgever. Daarnaast kunnen de werkgevers in de pluimvee en vlees inspiratie opdoen bij elkaars cao en daarbij strenger worden: in de cao van COV is een inkomensgarantie voor de eerste 2 maanden waar Nepluvi die niet heeft. De cao van Nepluvi heeft de verplichting dat een arbeidskracht na 2 jaar bij de inlener in dienst komt. Dit is in de cao van COV nu 5 jaar: voor zomer 2024.
- 5a. Werkgevers gaan na hoe uitzendbureaus waar misstanden zijn beter uit de sector kunnen worden geweerd. Hierbij zal ook gekeken worden hoe deze afspraken kunnen worden opgenomen in de cao zodat hier naleving op plaats kan vinden: voor zomer 2024.
- 5b. Opstellen van een vragenlijst op basis waarvan opdrachtgevers kunnen vermoeden of een uitzendbureau in de vleessector malafide is: voor zomer 2024.
- Nagaan of leden geroyeerd kunnen worden bij het begaan van misstanden. De COV heeft met de eigen Fair Employment Code en tuchtbeleid al een formele faciliteit voor het royeren van leden: voor zomer 2024.
Daarnaast geeft de minister opdracht om te zorgen dat het overgangsregime rondom de Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (Wtta) rekening houdt met de problematiek in de sector. Ook is haar inzet om de toegang tot de werkvloer van de vakbeweging beter te waarborgen. Ook zal zij onderzoek in gang zetten om inzicht te krijgen in hoe de (vlees)sector is vormgegeven om een beter beeld te krijgen van hoe de inrichting en werkwijze van de sector een rol speelt bij de misstanden.
Kamerbrief uitkomst overleg over misstanden inzet flexkrachten en arbeidsmigranten in vleessector