UWV ziet kansen voor meer arbeidsmarktgerichte scholing.
Scholing is een effectief re-integratie-instrument is, zeker voor mensen die zonder scholing weinig kans hebben op de arbeidsmarkt. Dat blijkt uit de internationale wetenschappelijk literatuur.
Een groot deel van de mensen met een arbeidsbeperking valt waarschijnlijk onder deze groep:
- WGA’ers kunnen vaak niet terugkeren in hun oude beroep en/of hebben beperkte digitale en/of taalvaardigheden.
- Wajongers hebben vaak geen startkwalificatie of een laag opleidingsniveau en/of weinig werkervaring.
Vanuit het kennisprogramma Onbeperkt aan het werk was daarom behoefte aan inzicht in de manier waarop UWV scholing inzet voor de verschillende groepen met een arbeidsbeperking, het succes daarvan en welke succesfactoren daarbij een rol spelen. De afgelopen jaren zijn drie onderzoeken op dit gebied uitgevoerd.
Belangrijkste bevindingen
Een overzicht van de resultaten van deze onderzoeken.
Dit zijn de belangrijkste bevindingen:
UWV heeft ruime mogelijkheden om, onder voorwaarden, scholing in te zetten voor mensen met een arbeidsbeperking. In de praktijk wordt deze scholing echter op beperkte schaal ingezet. Jaarlijks volgt ongeveer 1 procent van de uitkeringsgerechtigden met een arbeidsbeperking én arbeidsvermogen scholing.
Bijna 60 procent van de mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering voor wie UWV scholing inzette in de jaren 2012–2018 vond daarna betaald werk. Kanttekening hierbij is dat niet is onderzocht welk deel hiervan ook zonder scholing werk had gevonden.
Vijf succesfactoren
Vijf factoren zijn van belang voor succesvolle inzet van scholing:
- Scholing moet ingebed zijn in de persoonlijke leefsituatie van een werkzoekende en zijn re-integratieproces als geheel.
- Intensieve persoonlijke face-to-facebegeleiding.
- Uitkeringsgerechtigde stelt zoveel mogelijk zelf zijn doelen.
- Als uitkeringsgerechtigde geleidelijk meer regie krijgen over leer- en baanvindproces.
- arbeidsmarktgerichte scholing kan het best plaatsvinden in een leer-werkcombinatie, waarin deelnemers in staat zijn het geleerde direct in de eigen situatie toe te passen.
Van de vijf geïdentificeerde succesfactoren voor scholing doet UWV het op dit moment vooral goed op de arbeidsmarktgerichtheid van de scholing. De praktijk staat centraal. Vooral voor Wajongers is er bij UWV aandacht voor leer-werkplekken. Op de andere factoren zijn verbeteringen mogelijk.
Belemmeringen
De redenen waarom UWV scholing op dit moment beperkt inzet, zijn divers. Er zijn belemmeringen aan de kant van de uitkeringsgerechtigden, maar ook bij UWV-professionals, re-integratiebedrijven, Werkgeversservicepunten, werkgevers en Leerwerkloketten. Ook is scholing ook niet voor iedereen nodig en is niet iedereen te scholen. Het inzicht dat meer uitkeringsgerechtigden met een
arbeidsbeperking via scholing aan het werk geholpen kunnen worden, wordt echter breed gedeeld.
UWV gaat vanaf 2021 actief aan de slag om vaker scholing in te zetten voor mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering.