Voor het derde jaar op rij wordt het Nederlandse pensioenstelsel beoordeeld als beste ter wereld. Daarmee behoudt Nederland de internationale A-status. Toch gaat het Nederlands pensioenstelsel de komende jaren flink op de schop.
In de Mercer CFA Institute Global Pension Index zijn de pensioenstelsels van 39 landen wereldwijd getoetst op toereikendheid, toekomstbestendigheid en integriteit. Met dit jaar de toevoeging van de landen België en Israël, dekt het onderzoek ongeveer twee derde van wereldbevolking.
Denemarken claimt voor de derde keer op rij de tweede plaats. Nieuwkomer Israël staat meteen op de derde positie in de index.
Alleen Nederland en Denemarken verkrijgen de A-status met hun pensioenstelsel. Ondanks dat Nederland al jaren het beste pensioenstelsel ter wereld heeft, zal het pensioenstelsel de komende jaren flink gaan veranderen door het Pensioenakkoord.
Effect COVID-19
Lagere beleggingsopbrengsten en hogere staatsschulden als gevolg van COVID-19 leiden wereldwijd tot negatieve effecten op de voorziening van toekomstige pensioenen. In combinatie met de stijgende levensverwachting en toenemende druk op middelen om de gezondheid en het welzijn van de vergrijzende bevolking te ondersteunen, zorgt COVID-19 voor nog meer pensioenonzekerheid. Dat blijkt uit de 12e jaarlijkse Mercer CFA Institute Global Pension Index.
Pensioenakkoord
Marc Heemskerk, pensioenexpert bij Mercer Nederland:
‘Ook vóór COVID-19 stonden pensioenstelsels wereldwijd onder toenemende druk om de pensioenuitkeringen te behouden, daarom is in Nederland het Pensioenakkoord opgesteld. Het klinkt tegenstrijdig dat we het beste pensioenstelsel ter wereld gaan veranderen, maar het is noodzakelijk voor het vertrouwen in ons pensioenstelsel. De gestegen staatsschulden en aanstaande recessie leggen juist druk op de handhaving van onze landelijke pensioenambitie.’
Toegang tot pensioenactiva
Wereldwijd hanteren regeringen een verschillend beleid om de impact van COVID-19 op pensioenstelsels te verzachten. In sommige landen hebben regeringen bijvoorbeeld tijdelijk toegang tot gespaarde pensioenen gegeven of de verplichte bijdragen verlaagd om de liquiditeitspositie van huishoudens te verbeteren. De twee belangrijkste pensioenstelsels uit de index, Nederland en Denemarken, hebben geen vroege toegang tot pensioenactiva mogelijk gemaakt.
Weinig vertrouwen
Nederland heeft een volwassen pensioensector met goede systemen waarmee de nummer 1 ranking te verklaren valt. Maar uit internationale onderzoeken over maatschappelijk vertrouwen blijkt dat ons pensioenstelsel tot de hekkensluiters behoort. Dat zegt Gerben Jorritsma, RBA EPP, bestuurslid van CFA Society VBA Netherlands.
Helder en begrijpelijk
‘De voornaamste verklaring voor dit paradoxale gebrek aan vertrouwen vindt zijn oorsprong in de complexiteit van financiële vraagstukken, waaronder pensioen. Daar lijkt dan ook voor een belangrijk deel de kern van de oplossing te liggen. Heldere en begrijpelijke communicatie over pensioenvraagstukken zijn een eerste vereiste. Daarnaast zijn aanvullende initiatieven nodig om een duidelijk handelingsperspectief voor deelnemers te scheppen.
Verplichte transitieplannen
De transitie naar het nieuwe pensioenstelsel heeft veel voeten in de aarde. Voor beschikbare premieregelingen (DC-regelingen) is maatwerk nodig. Zelfs voor de standaard middelloon regelingen (DB-regelingen) is werk aan de winkel.
Werkgevers moeten wettelijk verplichte transitieplannen maken, waarbij veel rekenwerk nodig is om evenwichtigheid aan te tonen.
Pensioenuitvoerders moeten veel aandacht besteden aan de uitvoering, en ook aan het rekenwerk om de evenwichtigheid van de contractovergang aan te tonen. ‘Daar liggen de uitdagingen voor de komende tijd en goede communicatie is daarbij cruciaal’, aldus Heemskerk.
Index ranglijst
Met een indexwaarde van 82,6 heeft Nederland haar toppositie in de algemene ranglijst behouden. Nederland scoorde het hoogste op toereikendheid (81,5), Denemarken op duurzaamheid (82,6) en Finland op integriteit (93,5).
Meer informatie over de Mercer CFA Institute Global Pension Index