De experts in dit artikel in Trouw plaatsen grote vraagtekens bij verplicht invaren. Het schrappen van het individuele bezwaarrecht uit artikel 83 Pensioenwet stuit op Europese bezwaren, menen zij.
Het kabinet, werkgevers en werknemers komen naar verwachting nog voor de zomer met een nieuw pensioenstelsel. Ze werken aan een variant waarin werknemers amper zekerheid krijgen over de hoogte van hun pensioenuitkering. “Niet iedereen wil die onzekerheid”, zegt hoogleraar pensioenrecht Hans van Meerten in Trouw.
Dan zijn er twee opties.
- Werknemers worden gedwongen om hun pensioenaanspraken over te zetten naar dat onzekere contract. “Dat mag absoluut niet zomaar. Op last van artikel 17 van het Europees Handvest voor Grondrechten kan iedereen straks zo naar de rechter stappen.” Artikel 17 waakt over eigendomsrecht, hetgeen een pensioenaanspraak is.
- Ieder individu om toestemming vragen. “Volgens de Pensioenwet is er dan geen probleem. Maar per fonds krijg je twee soorten contracten door elkaar. Dat is niet te doen, onuitvoerbaar.”
Bezwaarrecht
Bij een collectieve waardeoverdracht op grond van artikel 83 van de Pensioenwet kan een individu hiertegen bezwaar te maken. Dit bezwaar ziet alleen op de pensioenaanspraken of –rechten van dat individu. Voor de uitwerking van het pensioenakkoord wordt bekeken welke vormgeving van het bezwaarrecht in het kader van deze grote transitie gepast is, aldus de minister. Koolmees is van plan om voor de zomer een Hoofdlijnennotitie naar de Eerste en Tweede Kamer te sturen waarin hij ook op dit punt ingaat.
Geen inhoudelijke wijzigingen
In de toelichting bij artikel 17 van het EU-Handvest staat dat met het eigendomsrecht in artikel 17 EU-Handvest nadrukkelijk geen inhoudelijke wijzigingen zijn beoogd ten opzichte van (de toets aan) het
eigendomsrecht uit artikel 1 EP EVRM en de rechtspraak daarover van het Europese Hof van de Rechten van de Mens.
Compensatie
In de jurisprudentie van het Europese Hof van de Rechten van de Mens over het eigendomsrecht speelt compensatie een rol, met name als het gaat om de vraag of sprake is van een onevenredige belasting die een ingreep op het eigendomsrecht ongerechtvaardigd zou maken. In de uitwerking van het pensioenakkoord wordt nagedacht over hoe om te gaan met compensatie. Dit komt terug in de Hoofdlijnennotitie.
Invaren
Invaren betreft een interne collectieve waardeoverdracht in principe zonder over te stappen naar een andere pensioenuitvoerder in verband met een collectieve wijziging van de pensioenovereenkomsten. Ook bestaat de mogelijkheid om de pensioenovereenkomst te wijzigen in combinatie met een wijziging van de pensioenuitvoerder, maar dat is niet het uitgangspunt bij invaren.
Beantwoording Kamervragen over juridische houdbaarheid nieuwe pensioenstelsel