Het CPB heeft op basis van de meest recente inzichten uit de internationale literatuur de kosten en opbrengsten van wijzigingen in de hoogte van het minimumloon opnieuw doorgerekend.
Een verhoging van het minimumloon – met de daaraan gekoppelde uitkeringen – van 5 procent leidt tot een daling van de werkgelegenheid met ongeveer 18.000 banen. Dit staat in de update van het hoofdstuk Minimumloonbeleid van de eerder verschenen publicatie Kansrijk Arbeidsmarktbeleid II.
Naarmate het minimumloon verder wordt verhoogd, zal het aantal banen dat verloren gaat meer dan evenredig toenemen.
Grote verhoging
Bij een grote verhoging van het minimumloon van 40 procent daalt de werkgelegenheid met 3,5 procent en gaan meer dan 300.000 banen verloren. De werkgelegenheid daalt als direct gevolg van de verhoging van het minimumloon, doordat er minder vraag is naar arbeid. Vooral dit effect is kleiner dan eerder werd aangenomen.
Daarnaast zijn de sociale uitkeringen zoals de bijstand gekoppeld aan het minimumloon. Door een stijging van de uitkeringen wordt werken minder aantrekkelijk.
Zonder koppeling
Als het minimumloon wordt verhoogd zonder koppeling aan de sociale uitkeringen zal dat een aanzienlijk kleiner effect hebben op de werkgelegenheid. Bij een verhoging van 5 procent is er nauwelijks nog sprake van verlies van banen en bij een verhoging van 40 procent daalt de werkgelegenheid met 2 procent of ongeveer 180.000 banen.
Ook de kosten voor de overheid zijn in dat geval veel lager. Het grootste deel van de uitgavenstijging is namelijk het gevolg van de koppeling aan het minimumloon van de AOW en de bijstand.
Verhoging van het minimumloon met 5 procent kost met koppeling van uitkeringen 3,2 miljard euro, zonder koppeling is dat 0,2 miljard euro.
Loonongelijkheid daalt
Als het minimumloon wordt verhoogd, daalt de inkomensongelijkheid. De effecten van een verhoging van het minimumloon op armoede zullen het CPB en het SCP beschrijven in de publicatie Kansrijk Armoedebeleid, die in juni 2020 zal verschijnen.
Coronacrisis weinig effect
Deze publicatie verschijnt middenin de coronacrisis. De crisis heeft weinig invloed op de doorrekeningen omdat van alle maatregelen de effecten op de lange termijn worden beschreven. In een aantal gevallen kunnen effecten op de korte termijn wel anders uitvallen. Dat geldt vooral voor de budgettaire effecten, als gevolg van een hogere grondslag van de sociale uitkeringen.
Kansrijk arbeidsmarktbeleid – update minimumloonbeleid 2020