
De daling van het aantal privacyklachten komt onder meer doordat het telefonisch spreekuur minder lang open was, vanwege capaciteitsproblemen bij de AP. Daardoor was er minder gelegenheid om klachten in te dienen.
Een derde van de klachten had te maken met de privacyrechten van burgers, bijvoorbeeld klachten over organisaties die niet meewerkten als mensen inzage wilden in hun eigen gegevens of die gegevens wilden laten verwijderen. Daarnaast ging 15 procent van de klachten over het ongewenst doorgeven van persoonsgegevens aan andere organisaties.
Iedereen die het niet eens is met hoe een organisatie omgaat met zijn of haar persoonsgegevens, kan een klacht indienen bij de AP.
Corona
In 2020 ontving de AP veel klachten die met corona te maken hadden. Deze klachten hebben geleid tot diverse onderzoeken en acties vanuit de AP.
Veel klachten gingen over werkgevers die de lichaamstemperatuur van hun werknemers hebben opgemeten en hiermee mogelijk medische gegevens van hun werknemers verwerkten. Dat mag niet. De AP is een onderzoek gestart naar twee organisaties die deze werkwijze hanteerden. De organisaties bleken in overtreding te zijn. De AP heeft een brief verstuurd aan de desbetreffende werkgevers met uitleg over de privacyregels die gelden.
Lichaamstemperatuur is een gegeven over iemands gezondheid. Organisaties mogen zulke gegevens niet zomaar verwerken.
Sneltest
In het laatste kwartaal van 2020 zag de AP het aantal telefonische klachten over coronasneltesten toenemen. Burgers vroegen zich af of een organisatie, vaak een werkgever, zomaar een sneltest mag afnemen.
Een werkgever mag meestal niet een sneltest afnemen. Een werkgever mag namelijk niet zomaar gezondheidsgegevens verwerken. De uitslag van een coronasneltest is een gezondheidsgegeven
dat te herleiden is tot een specifiek persoon. Een mogelijkheid om iemands gezondheidsgegevens te verwerken is als diegene hiervoor uitdrukkelijk toestemming geeft. Maar tussen een werkgever
en werknemer bestaat een hiërarchische relatie. En daarom is een werknemer vaak niet vrij om toestemming te geven.
Bij deze klacht worden de gegevens ook nog eens gemaild naar een HR-medewerker. Dat mag niet. Alleen een bedrijfsarts mag medische gegevens verwerken.
Tip: op de site van de AP staat een coronadossier met veel gestelde vragen over privacy & corona.
Privacyklachten
In 2020 namen 31.400 mensen en organisaties contact op met de AP voor informatie over de AVG of met een privacyklacht. In bijna 25.600 gevallen (82 procent) was sprake van een privacyklacht. De overige gevallen 5.800 (18 procent) waren verzoeken om informatie.
De AP is wettelijk verplicht de klachten die gaan over een inbreuk op iemands eigen persoonsgegevens in behandeling te nemen. Dit geldt niet voor anonieme klachten, algemene klachten of klachten die gaan over de persoonsgegevens van iemand anders. De AP beoordeelt deze klachten wel, alleen leiden deze niet automatisch tot een individueel onderzoek. De AP kan dan wel besluiten een controlerend onderzoek te starten, bijvoorbeeld omdat uit een klacht blijkt dat er sprake is van een grove privacyschending of omdat meerdere klachten over één organisatie gaan.
Internationaal
Een deel van de privacyklachten heeft een grensoverschrijdend karakter. De AP heeft in 2020 950 internationale klachten ontvangen en beoordeeld.
Internationale klachten gaan over organisaties die in meerdere EU-landen actief zijn of die meerdere vestigingen hebben in de EU.
Soort klachten
Bijna één vijfde (18 procent) van de klachten die de AP in 2o20 ontving, ging over de eigen persoonsgegevens van degene die de klacht indiende. Het aantal klachten over de eigen persoonsgegevens is gedaald ten opzichte van 2019.
Mensen kunnen een klacht op verschillende manieren melden bij de AP: telefonisch, via het online klachtenformulier of per post. In 2020 werden de nationale klachten voornamelijk telefonisch (50 procent) en via het online klachtenformulier (49 procent) ingediend. Een beperkt aantal klachten ontving de AP via de post (1 procent).
Klachten per onderwerp
De meeste privacyschendingen binnen de nationale klachten over de eigen persoonsgegevens (34 procent) gingen over organisaties die de privacyrechten van degenen die de klacht indienden niet (volledig) faciliteerden (recht op inzage, verwijdering, rectificatie of bezwaar). Ook in 2018 en 2019 gingen de meeste klachten hierover. Daarnaast gingen in 2020 veel klachten over het ongewenst doorgeven van persoonsgegevens aan andere partijen (15 procent) en over het verwerken van persoonsgegevens zonder een van de grondslagen uit de AVG (10 procent).
Klachten per sector
Net als in 2018 en 2019 gingen in 2020 verreweg de meeste klachten (43 procent) over organisaties binnen de sector zakelijke dienstverlening. Hieronder vallen onder meer horeca, energiebedrijven, juridische dienstverlening en detailhandel.
Binnen deze sector gingen de meeste klachten over privacyrechten (37 procent). Daarnaast ontving de AP veel klachten over verenigingen en burgers, de overheid en de zorg (alle 11 procent).
Van de klachten over verenigingen en burgers ging bijna de helft over cameratoezicht (48 procent).
Achterstand
In 2020 heeft de AP nog steeds te maken met een achterstand in de klachtbehandeling. Deze achterstand is ontstaan in 2018 en 2019 en bedraagt eind 2020 bijna 1.500 klachten over de eigen persoonsgegevens. Daarnaast heeft de AP een achterstand in de behandeling van circa 8.300 klachten uit 2019 en 2020 die niet over de eigen persoonsgegevens gaan (anonieme klachten, algemene klachten of klachten die gaan over de persoonsgegevens van iemand anders).