Registratie bij het BKR beschermt mensen tegen problematische schulden, maar het dilemma is dat de registratie ook de stap om hulp bij schulden te vragen of te accepteren zou kunnen vergroten. De minister begrijpt het dilemma, maar laat het belang om schulden te voorkomen zwaarder wegen. Hij zal actief volgen in hoeverre de registratie bij het BKR een belemmering vormt voor hulpverlening.
Wijziging per 2021
De wijziging van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening, die vanaf 1 januari 2021 geldt, geeft
het kader en de voorwaarden voor de zorgvuldige gegevensuitwisseling tussen alle organisaties die
nodig zijn om problematische schulden op te lossen. Schuldhulpverleners en kredietverstrekkers
werken samen om problematische schulden op te lossen en nieuwe schulden te voorkomen.
Registratie bij BKR
De registratie bij het BKR is in het belang van mensen die schuldhulp krijgen, omdat het hen beschermt tegen bijvoorbeeld persoonlijke leningen, creditcards of telefoonkredieten, die niet passen bij hun budget. Met een registratie bij het BKR blijft geld lenen in principe mogelijk.
Kredietverstrekkers, cliënten en schuldhulpverleners bekijken alleen extra goed wat verantwoord is. Schuldhulpverleners gebruiken informatie van het BKR ook om overzicht te krijgen over betalingsachterstanden van de cliënt en vervolgens met de betrokken schuldeisers afspraken te
maken over het oplossen van de schulden.
BKR en NVVK
Het BKR zorgt voor de gegevensuitwisseling op basis van convenantafspraken met de NVVK (branchevereniging voor schuldhulpverlening, sociaal bankieren en bewindvoering).
Het Besluit gemeentelijke schuldhulpverlening voorziet sinds 1 januari 2021 in het juridisch kader. De
registratie wordt gebaseerd op de AVG-grondslag ‘wettelijke verplichting’.
BKR en NVVK spreken zelf af welke bewaartermijnen nodig zijn voor het voorkomen van schulden
en recidive (opnieuw schulden krijgen). Zij kunnen het beste bepalen welke bewaartermijn nodig is
gelet op het doel van de registratie (schulden voorkomen en oplossen). Het ministerie van Sociale Zaken
wordt op de hoogte gehouden en ondersteunt zo nodig.
Wie ontvangt schuldhulpverlening
Het Besluit gemeentelijke schuldhulpverlening regelt dat schuldhulpverleners aan kredietverstrekkers melden wie schuldhulpverlening ontvangt. De beschikking, die burgers toegang geeft tot hulp en ook het plan van aanpak schuldhulpverlening bevat, is gekozen voor de registratie. Dat wil zeggen dat zodra de beschikking is afgegeven de cliënt wordt geregistreerd bij BKR.
Het plan van aanpak kan verschillende vormen van hulp bevatten, zoals budgetcoaching, schuldbemiddeling, budgetbeheer, enz. Ook de registratie heeft daarom betrekking op de verschillende soorten schuldhulpverlening.
Het achterliggende doel is samenwerking tussen schuldhulpverleners en kredietverstrekkers
ondersteunen om problematische schulden op te lossen en nieuwe schulden te voorkomen.
Geen belemmering
Het is uiteraard niet de intentie van registratie van schuldhulpverlening bij het BKR om mensen af
te schrikken om een verzoek om schuldhulpverlening te doen. De registratie van schuldregelingen
en saneringskredieten is een bestaande praktijk. Er zijn geen aanwijzingen dat de registratie een
verzoek om hulpverlening belemmert. De registratie levert een bijdrage aan het voorkomen van
nieuwe schulden.
Niet afwijken
Het Besluit gemeentelijke schuldhulpverlening beoogt voor alle gemeenten en zonder uitzonderingen voor te schrijven dat schuldhulpverleners aan kredietverstrekkers melden wie schuldhulpverlening ontvangt.
Artikel 8 van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening regelt de uitwisseling van de gegevens die noodzakelijk zijn voor schuldhulpverlening. Die (persoons)gegevens ontvangt of verstrekt het college van burgemeester en wethouders.
Het Besluit gemeentelijke schuldhulpverlening specificeert zowel de bestuursorganen, instanties en personen die gegevens uitwisselen als om welke gegevens het gaat. Een van die gegevens is of iemand schuldhulpverlening ontvangt. De bedoeling is niet dat het college kan afwijken.
Wet verduidelijken
Gebruikers moeten ervanuit kunnen gaan dat de registratie juist, actueel en volledig is. Anders is de registratie niet goed bruikbaar om schulden te voorkomen of op te lossen. Koolmees zal de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening op dit punt verduidelijken.
Regelgeving goed volgen
De wijziging van de Wet en het Besluit gemeentelijke schuldhulpverlening per 1 januari 2021 zijn
bedoeld om mensen met schulden beter en sneller te helpen. Het is daarom vervelend dat onrust
bestaat over een bepaling in het Besluit gemeentelijke schuldhulpverlening.
De minister gelooft niet dat het besluit een belemmering vormt voor de vroegsignalering van schulden. Wel zal hij de implementatie van de nieuwe regelgeving goed volgen om te zien of mensen niet onverwacht te maken krijgen met onwenselijke gevolgen.
Antwoorden op Kamervragen over BKR-registratie bij de start van schuldhulpverlening