Dat laat minister Koolmees van Sociale Zaken weten in een brief over loonstrookjes en koopkracht 2020.
Op het loonstrookje zijn niet alle wijzigingen zichtbaar die van belang zijn voor de ontwikkeling van de bestedingsmogelijkheden van mensen. Ook in de hoogte van toeslagen wijzigen er per januari 2020 een aantal zaken.
Hoeveel mensen uiteindelijk kunnen besteden, wordt bepaald door meer dan alleen de ontwikkeling van het loonstrookje en de toeslagen. Prijsstijgingen en loonsverhogingen spelen bijvoorbeeld ook een belangrijke rol.
Besteedbaar inkomen
Koopkracht geeft aan wat het besteedbaar inkomen is van huishoudens. Dat is het inkomen dat huishoudens nog kunnen uitgeven na het betalen van belastingen en premies en het ontvangen van toeslagen. De koopkrachtplaatjes zeggen iets over de verandering van de koopkracht ten opzichte van vorig jaar.
Gewijzigde leefomstandigheden
Bij de koopkrachtplaatjes wordt verondersteld dat de persoonlijke leefomstandigheden gelijk blijven. Dit is vaak niet het geval: mensen kunnen immers scheiden of gaan samenwonen, een bonus ontvangen, promotie maken of een kind krijgen. In de meeste gevallen is dit bepalender voor de koopkrachtontwikkeling dan macro-economische ontwikkelingen of kabinetsbeleid.
Toeslagen
Voor veel mensen zijn toeslagen een belangrijke aanvulling op hun inkomen.
- De zorgtoeslag voor alleenstaanden en paren stijgt door de hogere zorgpremie en doordat het normpercentage dat huishoudens zelf moeten bijdragen aan de nominale premie en het eigen risico in 2020 lager is. Bij een minimuminkomen stijgt de zorgtoeslag hierdoor met € 61 voor een alleenstaandenhuishouden en € 83 voor meerpersoonshuishouden.
- Het kindgebonden budget dat paren krijgen wordt vanaf 2020 niet meer vanaf het minimumloon afgebouwd, maar vanaf een huishoudinkomen van circa € 37.750. Hierdoor krijgen paren met kinderen en een inkomen boven het minimumloon meer uitgekeerd en ontvangen meer huishoudens kindgebonden budget.
- Omdat de zorgtoeslag en het kindgebonden budget op voorschotbasis worden uitgekeerd, zijn de hogere bedragen al per december 2019 uitbetaald.
- De maximale inkomensgrenzen in de huurtoeslag vervallen in 2020, waardoor de toeslag over een langer inkomenstraject wordt afgebouwd. Hierdoor verdwijnt de situatie waarbij een beperkte stijging van het inkomen tot het ineens vervallen van de volledige huurtoeslag leidt en krijgen meer huishoudens huurtoeslag.
In de koopkrachtcijfers wordt, naast veranderingen in het inkomen, de inkomstenbelasting en de toeslagen ook rekening gehouden met de gemiddelde verwachte loongroei, de ontwikkeling van het aanvullend pensioen en de inflatie. Bij dit laatste wordt onder meer de ontwikkeling van de gemeentelijke belastingen en (de verlaging van het belastingdeel van de) energierekening meegenomen.
Koopkrachtontwikkeling voorbeeldhuishoudens 2020
Alleenverdiener met kinderen
Modaal 4,9%
2 x modaal 1,8%
Tweeverdieners
Modaal + ½ x modaal met kinderen 4,6%
2 x modaal + ½ x modaal met kinderen 1,9%
2½ x modaal + modaal met kinderen 2,3%
Modaal + modaal zonder kinderen 2,6%
2 x modaal + modaal zonder kinderen 2,3%
Alleenstaande
Minimumloon 1,8%
Modaal 2,6%
2 x modaal 2,1%
Alleenstaande ouder
Minimumloon 0,6%
Modaal 1,8%
De koopkrachtontwikkeling is positiever dan de loonstrookjeseffecten. Dit komt doordat de verwachte gemiddelde contractloonstijging hoger is dan de verwachte prijsontwikkeling en doordat het effect van de hogere toeslagen in de koopkrachtontwikkeling is meegenomen.
Gezinnen met kinderen en een inkomen tussen het minimumloon en rond modaal hebben profijt bij het verhogen van de afbouwgrens in het kindgebonden budget. Door het schrappen van voorwaarden in de kinderbijslag, behouden een aantal gezinnen in 2020 daarnaast deze tegemoetkoming. Hier staat tegenover dat de kinderbijslag komend jaar niet wordt geïndexeerd.
Kamerbrief over loonstrookjes en koopkracht 2020