Het juli-gemiddelde ligt net iets onder het jaargemiddelde dat nu staat op 5,2 procent. In de afgelopen maand zijn 25 cao-akkoorden afgesloten voor 80.000 werknemers. Het aantal juli-cao’s ligt iets lager dan normaal. Het totale aantal in 2024 afgesloten cao’s is juist hoog. Ruim 60 procent van de 545 cao’s die dit jaar aflopen, is inmiddels vernieuwd. Dat meldt werkgeversorganisatie AWVN in haar cao-maandbericht over juli.
Combinatie van factoren
Volgens AWVN zijn de hoge loonafspraken in juli te verklaren door een combinatie van factoren. Aanhoudende inflatie – deels veroorzaakt door doorberekening van loonstijgingen in de prijzen van producten en diensten – zet vakbonden aan tot hoge afspraken om zo koopkrachtverlies te voorkomen. Daarbij vinden de vakbonden dat sommige cao’s nog hoge loonafspraken nodig hebben om koopkrachtverlies uit 2022 en 2023 te herstellen.
Verder zorgt aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt ervoor dat werkgevers hun arbeidsvoorwaarden aantrekkelijker willen maken. Tot slot lijkt gewenning op te treden: cao-partijen lijken gewend geraakt aan hoge looncijfers en gebruiken als referentie de cijfers van het afgelopen jaar in plaats van de vooruitzichten op langere termijn.
Zeer bezorgd oer hoogte loonafspraken
AWVN stelt ‘zeer bezorgd’ te zijn over de hoogte van de loonafspraken. Volgens de werkgeversvereniging dwingen de economische omstandigheden tot grote voorzichtigheid. Daarbij wijst zij op de fragiele geopolitieke situatie en aanhoudende berichten over een mogelijke recessie. Te sterk stijgende loonkosten kunnen de concurrentiepositie en gezondheid van Nederlandse bedrijven verzwakken. Ook wijst de vereniging op de Nederlandse arbeidsproductiviteit die het afgelopen jaar voor het eerst in decennia is gedaald. Groei van de arbeidsproductiviteit is een voorwaarde om hogere lonen te kunnen betalen.
Historisch hoog niveau
De komende maanden wordt duidelijk of de dalende trend van het afgelopen jaar is gestagneerd. Daarmee zouden de loonafspraken nog steeds op historisch hoog niveau staan. AWVN beveelt cao-onderhandelaars met klem aan om de bedrijfseconomische situatie van bedrijf en bedrijfstak in de onderhandelingen te betrekken.
Het AWVN-looncijfer geeft aan wat werknemers die onder de betreffende cao’s vallen in de komende 12 maanden aan loonsverhogingen kunnen verwachten. De periodieke cao-cijfers van het CBS kijken terug op de realisatie van de gemaakte cao-afspraken.
Kerncijfers loonontwikkeling
Loonafspraken juni gemiddeld 5,0%
Loonafspraken kalenderjaar 2024 gemiddeld 5,2%
Loonafspraken kalenderjaar 2023 gemiddeld 7,3%
Hoogste maandgemiddelde afgelopen jaren 8,0% in oktober 2023
Laagste maandgemiddelde afgelopen jaren 1,7% in januari 2020
Aantal nieuwe cao-akkoorden in juli 2024 25
Gemiddeld aantal nieuwe cao-akkoorden in maand juli 31
Aantal aflopende cao’s in 2024 547 voor 4,0 miljoen werknemers
Aantal vernieuwde cao’s die in 2024 ingaan 362 voor 3,0 miljoen werknemers
Aantal openstaande cao’s op dit moment (expiratie in 2024) 185 voor 1,1 miljoen werknemers
