Werknemers zijn uitgezonderd van de verplichting een coronatoegangsbewijs te tonen. Dit geldt óók voor werknemers in de sectoren horeca, evenementen, kunst/cultuurvoorstellingen en sportwedstrijden die per 25 september 2021 door de overheid zijn verplicht om voor toegang van bezoekers en klanten een coronatoegangsbewijs te vragen.
Voor werkgevers ontstaat er zo een dilemma, omdat zij ook moeten zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Vaccineren is belangrijk ter bescherming van jezelf en anderen tegen coronavirus. Een werkgever mag zijn werknemers echter niet dwingen zich te laten vaccineren. Vaccinatie is en blijft in Nederland immers vrijwillig. Werkgevers mogen wel een moreel appel doen op hun werknemers om zich te laten vaccineren.
Vragen of werknemer gevaccineerd is
Wel mag een werkgever, indien daar een goede reden voor is, vragen of een werknemer gevaccineerd is. Een goede reden is bijvoorbeeld dat er geen alternatieven zijn voor het creëren van een gezonde en veilige werkomgeving. Een werknemer is niet verplicht op deze vraag antwoord te geven.
De werkgever kan in samenspraak met de werknemer afspreken dat de werknemer thuiswerkt of kan de werknemer verplicht worden beschermingsmiddelen te dragen als de noodzaak daartoe is opgenomen in de (wettelijk verplichte) risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E).
Van belang is dat werkgever en werknemer in gesprek gaan over het waarborgen van gezondheid en veiligheid op de werkvloer en afspraken maken die voor iedereen werkt. De bedrijfsarts kan hierbij advies geven.
Verkenning kabinet
Het kabinet verkent vanwege de dilemma’s die ontstaan bij werkgevers of het onder voorwaarden mogelijk is om coronatoegangsbewijzen op het werk te gebruiken onder de Tijdelijke Wet Coronatoegangsbewijzen, zo deelde staatssecretaris Wiersma de Tweede Kamer op 1 oktober 2021 mee.
De staatssecretaris schrijft het volgende:
‘(…) verkent het kabinet of de uitzondering in de Tijdelijke Wet Coronatoegangsbewijzen voor toepassing op de werkvloer kan vervallen en onder welke voorwaarden. Die verkenning moet duidelijkheid geven over de noodzaak en wenselijkheid om coronatoegangsbewijzen in de werkomgeving toe te passen en hoe dat vervolgens geregeld kan worden. Als blijkt dat het noodzakelijk en wenselijk is, vergt het een wetswijziging om het onder voorwaarden mogelijk te maken een coronatoegangsbewijs te vragen aan werknemers. Bijvoorbeeld werknemers in die sectoren waar het coronatoegangsbewijs voor gasten verplicht is zoals bijvoorbeeld horeca, musea of evenementen. Dit vraagt echter om een zorgvuldige afweging waarbij – net zoals dat de werkgever dat nu moet doen – noodzaak, proportionaliteit en subsidiariteit moeten worden afgewogen.’
Vaccinatie = vrijwillig
Kortom, vaccinatie is en blijft in Nederland vrijwillig. Een werkgever mag een werknemer niet dwingen tot vaccinatie. Wel mag een werkgever een moreel beroep doen op zijn werknemers en als daar een goede reden voor is vragen of een werknemer is gevaccineerd.
Zolang in de Tijdelijke Wet Coronatoegangsbewijzen werknemers uitgezonderd zijn, is het vragen van een coronatoegangsbewijs op de werkvloer wettelijk niet toegestaan.
Bronnen: AWVN en Antwoorden op Kamervragen over bedrijven die vaccinatiebewijs eisen van werknemers