Het wettelijk minimumloon moet sinds 1 januari 2016 giraal worden uitbetaald. Dit geeft een grotere zekerheid dan bij een contante betaling dat het wettelijk minimumloon daadwerkelijk is uitbetaald en dat de werknemer vrijelijk kan beschikken over zijn of haar loon. Dit werkt ook preventief. Overtreding van de wettelijke plicht om het wettelijk minimumloon giraal uit te betalen is als beboetbaar feit opgenomen in de Wml.
In de periode van 1 januari 2016 tot 1 juni 2019 zijn er 395 (boete)beschikkingen wegens het niet voldoen aan dit artikel opgelegd.
Betere controle maar niet waterdicht
De Inspectie SZW geeft aan dat het aantal contante betalingen van loon sinds de invoering van de Was sterk is gedaald. Het algemene beeld is dan ook dat werkgevers voldoen aan de verplichting om het wettelijk minimumloon giraal te betalen.
Fraude
De contante betalingen die de Inspectie SZW nog tegenkomt, worden vooral gedaan aan werknemers die zich schuldig maken aan fiscale fraude of uitkeringsfraude. Wanneer arbeidsmigranten niet beschikken over een bankrekening ziet de Inspectie SZW ook dat er contant wordt uitbetaald.
Nieuwe constructies
De verplichting het wettelijk minimumloon giraal te betalen is over het algemeen goed handhaafbaar en zorgt voor betere mogelijkheden om toe te zien op de naleving van de Wml. Wel is gebleken dat nieuwe constructies worden bedacht en gehanteerd om uiteindelijk onder het wettelijk minimumloon te betalen. Zo zijn er signalen dat verschillende werkgevers hun werknemers ertoe aanzetten om bedragen te pinnen en deze vervolgens aan hen af te dragen. Het is lastig in te schatten hoe vaak dergelijke constructies voorkomen.
Ook komt het voor dat het wettelijk minimumloon wel giraal wordt betaald, maar dat dit bedrag niet op het rekeningnummer van de werknemer, maar van de werkgever wordt gestort. Daarnaast worden bij controles soms valse bankbescheiden overgelegd. De Inspectie SZW is hier alert op en treedt hier indien mogelijk tegen op.
Netto-equivalent minimumloon
Uit de verplichting volgt dat ten minste het netto-equivalent van het wettelijk minimumloon (NEQ) giraal moet worden uitbetaald. Gelet op onder andere de fiscale regelgeving kan de hoogte van het NEQ per persoon verschillen en is het daarom niet eenduidig vast te stellen.
Ondanks de onvrede die dit met zich meebracht vlak na inwerkingtreding van deze verplichting, is het algemene beeld, zowel bij werkgevers als de Rijksoverheid, dat hier niet of nauwelijks vragen meer over binnenkomen. Dit kan betekenen dat werkgevers er in de praktijk beter mee uit de voeten kunnen, maar ook dat werkgevers in veel sectoren het gevoel hebben geen risico te lopen bij de verplichting het NEQ uit te betalen, omdat zij werknemers (ver) boven het wettelijk minimumloon belonen. Met bijvoorbeeld het oog op het SNA-keurmerk is op verzoek van de uitzendbranche software ontwikkeld waarin het NEQ is verwerkt.
Evaluatie Wet aanpak schijnconstructies